Met deze les stimuleer je samenwerken en actief leren
Hoe zorg je ervoor dat leerlingen de lesstof beheersen en tegelijkertijd goed leren samenwerken en plezier in het leren hebben? Een manier om leerlingen actief te laten samenwerken is de expertles, een werkvorm die je bij elk vak kunt inzetten. Natuurkundeleraar Joost van Buchem laat zien hoe hij dit aanpakt en vertelt wat het leerlingen oplevert.
Joost van Buchem van het Stedelijk Gymnasium in Den Bosch maakt gebruik van expertlessen. In een expertles krijgen leerlingen een opdracht die ze voor zichzelf uitwerken. Daarna formuleren ze in een groepje het ideale antwoord. Dat leggen ze vervolgens uit aan een ander groepje. De expertles is een vorm van Activerende Didactiek Samenwerkend Leren (ADSL). Dat zijn alle werkvormen waarbij leerlingen op een gevarieerde en actieve manier samenwerken en leren.
Zo geef je een expertles
In de video leggen Van Buchem en een leerling uit hoe de expertles is opgezet. Het uitgangspunt is dat je het eerst zelf moet snappen voordat je het aan een ander kunt uitleggen. Zo pak je een expertles aan:
- Verdeel de leerlingen in groepjes van vijf en geef ze een vel papier met vijf deelopdrachten.
- Verdeel de deelopdrachten over de leerlingen. Iedere leerling gaat voor zichzelf aan de slag met een van de deelopdrachten. Hierbij denken ze individueel na over de opdracht.
- Alle leerlingen met dezelfde deelopdracht gaan bij elkaar in een nieuw groepje zitten om samen tot een goed antwoord te komen.
- Daarna gaan alle leerlingen weer terug naar hun eerdere groepjes en leggen ze de stof aan hun groepsgenoten uit. Zo leren ze de stof op verschillende manieren uit te leggen. Zeker als hun groepsgenoten het niet in een keer begrijpen.
Voordelen van de expertles
Van Buchem legt uit wat de voordelen zijn van de expertles:
- Het geeft je inzicht in de leeruitdagingen van leerlingen.
- Je kunt hulp op maat bieden waar nodig.
- Leerlingen snappen de stof beter omdat ze actief aan hun klasgenoten moeten uitleggen hoe iets zit.
- Leerlingen leren niet alleen inhoudelijk de stof te begrijpen, maar ontwikkelen ook sociale en communicatieve vaardigheden door samen te werken.
Expertlessen zijn vooral geschikt om toe te passen als de voorkennis van je leerlingen onderling erg verschilt. Leerlingen helpen elkaar tot inzichten en een goed antwoord te komen. Ze praten met elkaar over de leerstof, dagen elkaar uit om een moeilijk begrip begrijpelijk uit te leggen en hun gedachten onder woorden te brengen. Zo krijgt de leerstof meer betekenis voor iedere leerling.
Meer weten?
- Lees hoe je samenwerkend leren effectief inzet.
- Op de website van SLO vind je tips voor activerende werkvormen.
- In het project Leerling2020 hebben scholen rubrics voor samenwerkend leren ontwikkeld.
- Bij coöperatief leren leren leerlingen van en mét elkaar.
