Een goede start met een pakkende lesopening

Hoe krijg je leerlingen bij de les? Met deze vraag gingen Wies Admiraal, Frank Gaarthuis en Michelle Geisink, leraren van het Coornhert Lyceum in Haarlem, op zoek naar manieren om hun leerlingen meer te motiveren voor de lesinhoud. Met originele lesopeningen weten zij de aandacht van hun leerlingen in het vo te vangen en vast te houden.

Twee jaar lang hebben de leraren diverse lesopeningen bedacht en uitgeprobeerd. Het resultaat van hun zoektocht is een uitgebreide reeks lesopeningen die ze hebben gebundeld in hun boek ‘Een goed begin is het halve werk, 25 lesopeningen voor het voortgezet onderwijs’.  Het boek is ontstaan in het klaslokaal en vooral handig voor beginnende leraren. 

Met name de afwisseling in werkvormen blijkt een succes te zijn bij leerlingen. Enkele voorbeelden van lesopeningen zijn:

• De foto: met een foto in je hand of op het digibord wek je bij binnenkomst direct de interesse van leerlingen. Een mooi begin van een gesprek.
• De stem: laat een geluidsfragment afspelen terwijl je zelf nog niet in de klas bent. Dit fragment kan een opdracht of een verborgen boodschap bevatten.
• De prop: op elke tafel ligt een leeg (proefwerk)blad. De leerlingen schrijven hier een vraag op. Wat vind je nog moeilijk of wat wil je nog leren of weten? De leerlingen maken een prop van dit blad en gooien op jouw teken deze prop in een doos.
• De koffer: neem een voorwerp wat met de lesstof te maken heeft mee in een gesloten koffer. Dit wekt meteen de nieuwsgierigheid.

Didactisch concept

Bij het ontwikkelen van de lesopeningen hebben de leraren zich verdiept in de rollen van de leraar. De lesopeningen zijn een uitwerking van de rol van presentator. Deze rol is belangrijk voor het vangen en vasthouden van de aandacht van de leerlingen. Kerntaken bij de rol van presentator zijn:

• Aandacht vangen van leerlingen
• Structuur aanbrengen in de les
• Werken met concreet geformuleerde doelen
• Leerlingen motiveren voor en laten oriënteren op de les
• Leider zijn in de klas

Meer weten?

• Wil je werk maken van een pakkend einde van je les? Frank Gaarthuis schreef ook een boek met werkvormen voor een goede afsluiting van je les.
• Of lees het antwoord op de vraag hoe krijg je na een een intermezzo de aandacht van leerlingen terug op de Kennisrotonde.