Rubrics en video geven inzicht in beheersing van vaardigheden
Met Viewbrics meten leraren en leerlingen zelf in hoeverre zij bepaalde vaardigheden beheersen. Leerlingen weten ook beter wat er bij het aanleren van die vaardigheden van hen wordt verwacht. Viewbrics zijn beschrijvingen van het behaalde niveau, opgedeeld in rubrieken, die worden geïllustreerd met videobeelden.
Dat leerlingen over bepaalde kennis beschikken, is relatief gemakkelijk te peilen: de leraar toetst door vragen te stellen wat zijn leerlingen weten. Maar het is veel lastiger om te beoordelen of ze vaardigheden beheersen. En daarmee ook om leerlingen te helpen bij het aanleren van deze vaardigheden. Vaak maken leraren daarbij gebruik van beoordelingsrubrieken, ook wel rubrics genoemd. Per (deel)vaardigheid staan dan in een matrix de opklimmende niveaus van beheersing beschreven.
Die beschrijvingen zijn vaak niet inzichtelijk genoeg, niet voor de leraar en vooral niet voor de leerlingen. Wat wordt er nu precies van hen verwacht? Ellen Rusman van de faculteit Onderwijswetenschappen van de Open Universiteit koppelde de rubric-beschrijvingen aan videofragmenten. Leerlingen zien in deze videofragmenten een voorbeeld van het gewenste gedrag bij een (deel)vaardigheid en kunnen dit verbinden aan de beschrijving in de rubriek.
De vijf stappen van Viewbrics
In het NRO-onderzoeksproject Formatief toetsen van vaardigheden middels ‘rubrics’ met videovoorbeelden in het voortgezet onderwijs ontwikkelde een interdisciplinair team onder leiding van Rusman de Viewbrics-methode. Vervolgens gingen de onderzoekers na of leerlingen uit de onderbouw van de middelbare school met die methode drie vaardigheden beter onder de knie kregen: samenwerken, presenteren en informatievaardigheden.
De Viewbrics-methode kent vijf stappen:
- Leerlingen bekijken de video en beantwoorden vragen bij het fragment. Die vragen helpen om het getoonde voorbeeldgedrag in het videofragment te koppelen aan een (deel)vaardigheid, zoals beschreven in een rubriek.
- Leerlingen oefenen de gevraagde vaardigheden in een thematisch project.
- Leerlingen beoordelen zichzelf (en medeleerlingen) aan de hand van de Viewbrics.
- De leraar en medeleerlingen geven de leerling feedback over de beheersing van de vaardigheden.
- Op basis van de eigen beoordeling en de feedback stelt de leerling leerdoelen voor de toekomst op.
Worden leerlingen vaardiger door Viewbrics?
De eerste onderzoeksresultaten van promovendus Kevin Ackermans wijzen uit dat de Viewbrics-methode, met de video-verrijkte rubrieken, een positief effect heeft op de mentale modellen die leerlingen van een vaardigheid ontwikkelen. In vergelijking met meer ‘traditioneel’ vaardigheden-onderwijs worden mentale modellen rijker voor informatievaardigheden en samenwerken. Voor presenteren is geen effect vastgesteld, wellicht omdat veel leerlingen van die vaardigheid in het basisonderwijs al een rijker mentaal model hebben ontwikkeld.
Meer weten?
- Lees hier het complete Viewbrics onderzoek.
- Ellen Rusman won in 2019 de NRO-verbindingsprijs voor onderzoekers met Viewbrics.
- Ontdek hoe leerlingen in het po en vo meer kunnen leren door te reflecteren.
- Zo geef je goede mondelinge feedback tijdens een reflectiegesprek.
