Zo motiveer je mbo-studenten met gedragsproblemen

Om mbo-studenten met gedrags- en motivatieproblemen betere werknemersvaardigheden aan te leren, heeft Daisy Beelen, leraar aan het Nova College, een gesimuleerd leerbedrijf opgezet. De studenten leren in de schoolomgeving onder andere hoe ze hardware repareren, softwareproblemen oplossen en klanten helpen. Beelen won met dit idee de NRO-verbindingsprijs.

Mbo-studenten niveau 2 kunnen door gedragsproblemen op school en op stage ongemotiveerd raken. Sommigen hebben extra zorgbehoeften. Leren in de praktijk, bij een bedrijf is dan vaak moeilijk. Door deze studenten op school in een gesimuleerd leerbedrijf te laten werken en leren krijgen zij betere begeleiding in een veilige setting. Zo kunnen zij zich beter ontwikkelen en zijn zij meer gemotiveerd.

Bedrijfssituatie simuleren

Daisy Beelen (leraar procestechniek) en haar collega’s bouwden een oud magazijn van het Nova College om tot een gesimuleerd leerbedrijf waar studenten ICT afgeschreven spullen van scholen, bedrijven en particulieren opknappen. Ook maken zij computers gebruiksklaar. Stagebedrijven leveren materiaal aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. Doordat de studenten praktisch aan het werk zijn, ontwikkelen ze een proactieve houding en moeten ze zelf problemen oplossen. Beelen heeft onderzocht of een gesimuleerd leerbedrijf een positief effect heeft op de leerprestaties.

Onderzoek volgens het ABC-model

Beelen gebruikte voor haar onderzoek het ABC-model, een operante leertheorie. Deze theorie gaat ervan uit dat gedrag wordt beïnvloed door wat eraan voorafgaat en wat erop volgt. Met het ABC-model analyseer je objectief het probleemgedrag. Er wordt onderscheid gemaakt tussen wat er voorafgaat aan het gedrag, het feitelijke gedrag en de gevolgen van het gedrag. ABC staat voor:

• Antecedenten: wat gaat er aan het gedrag vooraf? Waardoor wordt het uitgelokt? Beelen bouwde het oude magazijn om tot een refurbishing bedrijf en zette werkopdrachten in om studenten meer verantwoordelijkheid te geven.
• Behaviour: om welk gedrag gaat het? Wanneer en hoe vaak komt het voor? Door specifieke vaardigheden expliciet te maken, zorgde Beelen ervoor dat studenten optimaal konden presteren.
• Consequenties: wat zijn de gevolgen van het gedrag? Zijn er versterkers voor het gedrag te zien? Wat is de functie ervan? Als er ongewenst gedrag werd vertoond, moesten de studenten van Beelen gesprekken voeren, afspraken maken en werden er soms sancties uitgedeeld.

Het ABC-model werkte soms zo goed, dat de studenten steeds beter gedrag lieten zien en sommige zelfs versneld hun opleiding afmaakten.

Toekomst project gesimuleerd leerbedrijf

De wens van Beelen is om het project met gesimuleerde leerbedrijven verder uit te breiden en het als lesmethode uit te werken voor andere scholen. Leerlingen ervaren het als positief, krijgen meer motivatie en een groter verantwoordelijkheidsgevoel. Beelen won in 2018 de NRO-verbindingsprijs met dit project. Deze prijs is bedoeld voor onderwijsprofessionals die resultaten uit onderzoek effectief in de klas gebruiken.

Meer weten?

• Lees het interview met Daisy Beelen Een gesimuleerde praktijkroute voor niveau 2 ict.
• Lees in het artikel op Leraar24 hoe je een leerwerkplek op de juiste manier inricht.
• Bekijk het artikel Werkplekleren: onmisbare inwijding in het beroep op de Canonberoepsonderwijs.nl.