9 tips voor een goed begin van het schooljaar
In het begin van het schooljaar komt er veel op jou als leraar af. Start het jaar daarom goed met deze negen tips voor een prettige groepsdynamiek en een effectief ingericht leslokaal.
Met deze negen tips investeer je vanaf het begin van het schooljaar in de relatie met de leerlingen en ouders, besteed je aandacht aan groepsvorming en zorg je voor een effectieve klasinrichting en leeromgeving.
1. Investeer in een goede relatie tussen jou en de leerlingen
Als het contact goed is tussen jou en de leerlingen, voelen zij zich veilig, doen ze actief mee en zijn de leerprestaties hoger. Tips zijn bijvoorbeeld: wees positief, toon belangstelling en laat de leerlingen jou kennen. Een geschikte werkvorm hiervoor is de check-in. Ook leren de leerlingen elkaar met deze werkvorm beter kennen.
2. Besteed in de eerste weken van het schooljaar veel aandacht aan groepsvorming
De groepsdynamiek is van grote invloed op de sfeer in de klas. Na elke vakantie begint het groepsvormingsproces weer helemaal opnieuw. Met De Gouden Weken kun je op een gerichte manier aandacht geven aan groepsvorming.
3. Stel samen met de leerlingen regels op
Zodra je leerlingen betrekt bij het opstellen van regels, voelen ze zich medeverantwoordelijk voor de sfeer in de groep en zijn ze meer betrokken. Bespreek de regels regelmatig en maak ze visueel. Met behulp van de digitale tool Classdojo werk je aan positief gedrag van de leerlingen. Ook in Goochelen met aandacht, hoe werkt dat? vind je goede tips.
4. Investeer direct in het begin van het schooljaar in een goed contact met ouders
Dit kan bijvoorbeeld door het organiseren van een inloopmoment, koffie-uur of kennismakingsgesprek. Een goede samenwerking tussen ouders en leraren is namelijk essentieel voor een optimale ontwikkeling van leerlingen. Meer tips vind je in het artikel Zo werk je beter samen met ouders in het basisonderwijs.
5. Zorg voor een effectieve klasinrichting
De klasinrichting is van invloed op de leerprestaties van leerlingen. Een flexibele inrichting en helder afgebakende hoeken dragen bijvoorbeeld bij aan een krachtige leeromgeving en hogere leerwinst. Denk verder aan:
- Hoe en waar je materialen opbergt die voor leerlingen bestemd zijn. Duidelijke labels, materialen op ooghoogte en open kasten bevorderen de zelfstandigheid.
- De plek waar je instructie wilt geven.
- De balans tussen rust en een gezellige sfeer in de klasinrichting. Voorkom visuele overprikkeling.
- Voldoende loopruimte want leerlingen hebben bewegingsvrijheid nodig.
- Indeling van de zitplaatsen. Geef je leerlingen zelf de keuze of bepaal jij de plek? Waar zet je leerlingen neer met druk of juist teruggetrokken gedrag?
6. Laat leerlingen met elkaar samenwerken
Dit stimuleert de verbondenheid in de groep, zorgt voor interactie en actieve betrokkenheid. Coöperatieve werkvormen zijn hiervoor een goed hulpmiddel.
7. Denk na over de samenstelling van de tafelgroepjes
Je kunt de groepjes op basis van een sociogram samenstellen of op basis van niveaus in de klas. Ook kun je willekeurig een groepssamenstelling maken met de tool Groepjesmaker. Of maak gebruik van samenstellingskaarten waarmee je bijvoorbeeld op vorm, kleur of getal groepjes maakt. Uit onderzoek van de Radboud Universiteit blijkt verder dat het regelmatig wisselen van groepjes ontzettend positief is voor de sfeer in de klas.
8. Krijg als leraar direct inzicht in de behoeften van de leerlingen
Bespreek de groep met de vorige leraar. Wat hebben de leerlingen nodig? Wat werkte afgelopen jaar wel en wat werkte niet? Laat leerlingen ook zelf meedenken met een mindmap bij de vraag: wat voor juf of meester wil jij? (Onderwijs Maak Je Samen). Of speel met kleine groepjes het Een nieuw schooljaar-spel.
9. Zorg voor een effectieve leeromgeving
Een effectieve leeromgeving voldoet volgens literatuuronderzoek van Teurlings, van Wolput en Vermeulen aan zes voorwaarden:
- Betekenisvolle contexten en/of authentieke taken passend bij de interesse
- Doelgerichtheid
- Zelfsturing
- Samenwerken
- Variatie in leren met diverse leermaterialen of bronnen
- Reflectie, feedback en beoordeling passend bij de taken, leerdoelen en vaardigheden
Dit artikel wordt aangevuld met nieuwe ideeën. Heb je andere tips en ideeën die goed werken voor een goed begin van het schooljaar? Laat het ons weten via info@leraar24.org.
