Leren programmeren met codekisten
Om programmeren een plek in het lesprogramma te geven, ontwikkelde het Xpeditielab van SPOVenray codekisten voor alle groepen. Ze bevatten programmeertools waarmee leerlingen leren opdrachten in kleine stappen op te delen. Ook leren ze technische problemen op een creatieve manier op te lossen. De kisten rouleren tussen verschillende scholen, zodat alle leerlingen de kans krijgen te leren programmeren.
Leraren die affiniteit hebben met ict, wetenschap en techniek introduceerden de codekisten op verschillende scholen van SPOVenray. Deze pioniers verkenden eerst de mogelijkheden van de materialen in hun eigen klas en deelden vervolgens hun ervaringen met de rest van het team. In de video vertellen pioniers, Yvo Willems, leerkracht groep 8 van basisschool De Meulebeek en Ankie Willemsen, leerkracht groep 4 van basisschool Petrus Banden, over hun ervaringen met de codekisten van het Xpeditielab.
Programmeren in de klas
Bij programmeren maken leerlingen maken leerlingen een spel, website, robot of programma aan de hand van een reeks instructies. Hierdoor leren leerlingen logisch, creatief en probleemoplossend denken. De codekisten voegen iets toe aan de reguliere vakken en worden niet als extra vak ingezet. Dit voorkomt een overvol lesprogramma, vertellen Willems en Willemsen. In de codekisten zitten zowel digitale als niet digitale materialen, zoals robots, programmeerbare lego, bordspellen, kant-en-klare lessen en materialen waarmee je games ontwerpt.
Willems integreert de progammeertools zoveel mogelijk in zijn reguliere lessen. In de video zie je dat hij het programmeren van robots koppelt aan een rekenles. Naast het leren coderen, oefenen de leerlingen diverse rekenvaardigheden, zoals het meten van oppervlakten en ruimtelijk inzicht. Wil je deze les ook geven? Download de uitgewerkte les.
Willemsen biedt de codekisten aan tijdens de spelinloop in de ochtend en het wekelijks spellencircuit. Tijdens deze momenten werken leerlingen al met verschillende educatieve spellen, waardoor Willemsen de codekisten alleen als nieuw onderdeel hoeft toe te voegen. In circuitvorm maken leerlingen spelenderwijs kennis met alle materialen uit de codekist. De leerlingen werken in tweetallen, waarbij een leerling al ervaring heeft met een van de materialen. Zo kunnen de tweetallen zelfstandig aan het werk.
Programmeren bevordert creatief denken
Willems koppelt programmeren graag aan creatieve vakken. Ook zet hij de materialen in tijdens projecten voor ontwerpend leren. Zo leren leerlingen met de materialen om (technische) problemen op een creatieve manier op te lossen.
Enkele tips van Willems waarmee je programmeeractiviteiten koppelt aan creatieve vakken:
- Schrijf een creatief dierenverhaal met het programma Scratch.
- Maak muziek met Makey Makey of programmeer een zelfbedachte dans.
- Bouw 2D games en ontwerp daarbij eigen karakters met Bloxels.
Lesideeën om te leren programmeren
Ook zonder codekisten kun je in de klas aan de slag met programmeren. Lees de drie tips met veel praktische (gratis) programmeeractiviteiten voor de basisschool.
Tip 1: CodeKinderen
Op de website van CodeKinderen vind je allerlei activiteiten rondom programmeren. Je hebt verschillende soorten opdrachten, zowel digitaal als niet digitaal.
Tip 2: Digi-Doeners van FutureNL
FutureNL ontwerpt verschillende digitale doe-opdrachten, ook gericht op programmeren. Ga naar de website van FutureNL voor de Digi-Doeners van groep 1 tot en met groep 8.
Tip 3: GameWizards
GameWizards laat kinderen kennismaken met apps en websites waarmee je zelf kunt programmeren. Ga naar de website voor meer dan 150 mogelijkheden.
Meer weten?
- Wil je op een planmatige wijze aan de slag met programmeren in de klas? Bekijk de leerlijn programmeren voor het basisonderwijs van Onderwijsgroep Fier en Stichting OPONOA.
- Lees meer over de effecten van programmeren op het probleemoplossend vermogen van leerlingen bij de Kennisrotonde.
- Kennisnet ontwikkelde een workshop Computational Thinking voor leraren. Hierin wordt uitgelegd wat het belang van Computational Thinking is.
- Er zijn veel materialen om te programmeren met kinderen. SLO heeft een overzicht van links, lesideeën en materialen. Ook op mediawijsheid.nl vind je een uitgebreid overzicht.
- Beluister de podcastaflevering waarin Felienne Hermans, ambassadeur van programmeeronderwijs, en Remco Pijpers, adviseur digitale geletterdheid, met elkaar in gesprek gaan over hun mening over programmeren. Felienne Hermans ontwikkelde ook de codeertaal Hedy, waarmee je leerlingen eenvoudig leert programmeren.
