Als Vlaamse leraar voor een Zeeuwse klas

Zeeland heeft een schreeuwend tekort aan leraren en dus werven Zeeuwse scholen ook leraren over de grens. Op het Lodewijk College in Terneuzen zijn ze al gewend aan de Vlaamse tongval – op de school staan al jaren Vlaamse leraren voor de klas. “Leerlingen kijken hier niet op van een Vlaamse leraar. Ik denk dat ze in een stad als Rotterdam heel anders reageren”, stelt opleidingsdocent Vincent Martens.

De Vlaamse Sofie Emmaneel geeft sinds dit schooljaar Engels op het Lodewijk College. “Ik zag de vacature op een Belgische banenwebsite. In eerste instantie dacht ik: Nederland is niet ver, maar het is wel een ander land, ik kijk even verder. Vlak daarna las ik op lesgeveninzeeland.nl allerlei interessante informatie en ook leuke ervaringsverhalen.” Uiteindelijk gaf het hogere salaris en vooral de mogelijkheid om een heel jaar fulltime aan de slag te gaan de doorslag. “Zo’n baan vind je in België niet snel.”

Soms wat brutaal

Sofie’s docentenbegeleider Vincent Martens weet dat het open en directe karakter van Nederlandse leerlingen Vlamingen in eerste instantie wel eens doet schrikken. Belgische leerlingen zijn over het algemeen gezagsgetrouwer. Dat merkt Sofie ook: “In Nederland zijn leerlingen mondiger en oprechter dan in Vlaanderen, soms wat brutaal. Hier zeggen ze makkelijk wat over mijn outfit, daar heb ik wel aan moeten wennen, haha.” Wat Sophie waardeert is dat leerlingen echt durven de dialoog aan te gaan. “Dat is fantastisch voor een docent die een taalvak geeft.” En ze krijgt leerlingen goed mee in de les. Onder andere omdat ze haar Vlaamse zinnetjes grappig vinden. ‘Allé, ga op je poep zitten’ leidt eerst vaak tot grote hilariteit, maar daarna is iedereen weer serieus bij de les. “Zo ontstaat er toch een band.”

Als leraar het respect verdienen

“In België zijn leerlingen gevoeliger voor hiërarchie. In Nederland moet je als leraar het respect verdienen”, weet ook Sofies sectiebegeleider An de Belie. An is zelf ook Vlaamse en geeft inmiddels alweer negentien jaar les op het Lodewijk College. “Je moet hier flexibel zijn, een stap richting leerlingen zetten en je betrokken en open opstellen.”

Te hoge verwachtingen

Sofie is wel gewaarschuwd voor het hebben van te hoge verwachtingen van leerlingen. Volgens An ligt in Vlaanderen de lat hoger als het gaat om kennisniveau. Daar staat tegenover dat Belgische leraren blijven doorgaan met het geven van uitleg en lesstof. In Nederland gaan leerlingen zelf met de stof aan de slag. “Toch denk ik soms dat we in Nederland te weinig verwachten van de leerlingen.” An berust daar niet altijd in. Dus geeft ze soms toch dat stukje grammatica. Ook al hoeft dat niet. Haar Nederlandse collega’s vinden het soms prettig dat Vlamingen de lat hoog leggen. Maar vinden het ook niet altijd nodig. “Ze zeggen ook wel eens tegen mij: die stof hoeft niet aan bod te komen.”

Veel vrijheid

Sofie en An zijn het eens over één groot voordeel van het Nederlandse onderwijs: de vrijheid om zelf je les in te richten, zolang je maar de gewenste resultaten haalt. An: “In België ben ik meer bezig met papierwerk dan met het lesgeven in de klas.” Ook Sofie geeft aan ze hier veel vrijheid heeft. En dat ze met vragen bij alle leraren terecht kan. “Iedereen is hier ongelooflijk geïnteresseerd en behulpzaam.”

Diploma niet direct erkend

Of een diploma wel of niet erkend wordt verschilt per onderwijssector. Sophie’s diploma werd niet automatisch erkend. In België worden studenten in drie jaar tijd opgeleid voor lesbevoegdheid in het voortgezet onderwijs in twee vakken. In Nederland duurt de opleiding vier jaar voor één vak. Het verschil zit in de stageperiode. Nederlandse studenten lopen langer stage. Om haar diploma te laten erkennen, moet Sofie dan ook eerst meer werkervaring opdoen in Nederland. Terwijl de erkenningsprocedure loopt, mag ze al wel lesgeven. 

Meer weten?

• Op het platform Lesgeven in Zeeland lees je meer over de erkenning van diploma’s en de mogelijkheden die er zijn om aan de slag te gaan als Vlaamse óf Nederlandse leraar in het po en vo in Zeeland. In Zeeland is vooral een gebrek aan leraren wiskunde, natuurkunde en klassieke talen.
• Er zijn wereldwijd grote verschillen in onderwijssystemen. Je leest er meer over op de website van het Nuffic.