Goed begrip van de techniek zorgt voor betere lessen op afstand

Op VSO De Keyzer in Goirle ging het lesgeven op afstand makkelijker dan het team had verwacht. En dat terwijl deze school voor voortgezet speciaal onderwijs veel leerlingen heeft die extra aandacht nodig hebben. Durven uitproberen en een goed begrip van de techniek bleken een belangrijk onderdeel van het succes.

Boudewijn de Rouw geeft economie op VSO De Keyzer. Een van de eerste beslissingen die hij tijdens de coronaperiode met al zijn collega’s nam is dat ze iedere week met alle leerlingen belden. “Om te kijken hoe ze ervoor stonden.” Daarna volgde het razendsnel op touw zetten van lessen op afstand.

Zoom, Teams of Discord?

Eerst moest er een een keuze worden gemaakt voor een systeem om te videobellen. De Rouw: “Eén van mijn collega’s heeft thuis een heel weekend zitten googelen en proberen en die kwam uit bij Zoom. Dat is het geworden.” De leerlingen van het De Keyzer vonden die keuze minder logisch. Ze vroegen waarom er geen Discord gebruikt werd. Discord is een populair medium onder jongeren om informatie uit te wisselen over games en om te chatten. Het zette De Rouw aan het denken. “Waarom hebben we de leerlingen eigenlijk niet gevraagd hoe zij contact willen houden? Dat zou best wel mooi geweest zijn. Maar we hebben nu dus Zoom.”

Leerlingen corrigeren elkaar

Veel collega’s waren zenuwachtig om online lessen te gaan geven. Iedereen moest eraan wennen. De Rouw is zelf met twee leerlingen gaan oefenen. “Ik ben gewoon met mijn laptop voor mijn digibord gaan staan en gaan praten en uitleggen.” En eigenlijk ging dat niet anders dan hoe het normaal in de klas ging. De Rouw is de groep gaan uitbreiden tot er 22 leerlingen waren ingelogd. Zij leken minder te moeten wennen aan het online volgen van een les. “Wat ik heel bijzonder vond, is dat ze automatisch onderling met elkaar communiceerden. Ze corrigeerden elkaar als ze te veel herrie maakten of dingen deden die niet moesten.”

Digitaal orde houden

Toch is online orde houden vaak een uitdaging. In een normale les heeft Boudewijn daar geen moeite mee, maar bij een les op afstand vergt het veel van zijn concentratie. Op VSO De Keyzer sloten onderwijsassistenten daarom aan in de les. Ze hielden het randgebeuren in de gaten en gaven de leraar na afloop feedback. De Rouw: ‘Dat werkte heel goed. Dan sprak ik die leerling later een keer aan op zijn gedrag en onderbrak dat de les niet.”

Verdiep je in de techniek

Het is belangrijk om je te verdiepen in de werking van de tool die je gebruikt bij het geven van een les op afstand. Daarnaast is het raadzaam om vooraf na te denken over het wel of niet aanzetten van camera en microfoon. In De Rouws klas wilden sommige leerlingen hun camera niet aanzetten, omdat ze niet naar zichzelf wilden kijken. Maar het niet kunnen zien van leerlingen leverde problemen op. “Ik heb bijvoorbeeld een leerling die wat meer tijd nodig heeft om een vraag te verwerken. Als ik haar in de klas een vraag stel, dan zie ik haar altijd nadenken. Maar dat zag ik nu niet zonder camera.” Het gebruik van microfoons vergde ook wat handigheid. Boudewijn had de eerste keer alle microfoons uitgezet, maar had niet door dat leerlingen die zelf weer aan konden zetten en daardoor met elkaar konden praten. “Je moet je dus wel een beetje verdiepen in de techniek. Dat helpt bij het gebruik.”

Meer weten?

• Wat hebben we geleerd van lesgeven op afstand?
• Op lesopafstand.nl lees je alles over lesgeven met video. Je vindt er ook een handig stappenplan om je online les mee op te zetten.
• Meer over digitaal orde houden lees je in Hoe houd je digitaal orde?
• In Afstandsonderwijs: van techniek naar didactiek leggen geschiedenisleraren Jasper Rijpma en Maarten Ombre uit welke didactische principes effectief zijn bij onderwijs op afstand.