Meer coachen dan uitleggen bij de nieuwe praktijkgerichte leerweg
De rol van de leraar verandert in de nieuwe praktijkgerichte leerweg van het vmbo. Coaching van leerlingen wordt belangrijker dan uitleg geven voor de klas. Om leraren bij die omschakeling te helpen, komen er scholingsprogramma’s.
Het Ubbo Emmius in Stadskanaal is een van de 136 pilotscholen die meewerken aan het vormgeven van de nieuwe vmbo-leerweg. Die praktijkgerichte leerweg vervangt vanaf schooljaar 2024/2025 de gemengde en theoretische leerwegen. De scholen doen ervaringen op met nieuwe praktijkgerichte vakken voor alle vmbo-leerlingen. Technologie & Toepassing is zo’n vak. Naast T&T worden er twaalf andere praktijkgerichte onderwijsprogramma’s ontwikkeld.
Technasium voor vmbo
Edwin van der Land is een van de landelijke initiatiefnemers van T&T. Een vak dat inmiddels op 36 vmbo’s te volgen is. De leerlingen van Edwin krijgen in twee jaar tijd zeven echte opdrachten van bedrijven. Zo wilde de brandweer een oplossing om niet meer op straat te hoeven omkleden na een brand. Brandweerlieden gaan namelijk nooit vies weer de bluswagen in. De leerlingen van Edwin ontwikkelden een mobiele container met douches en omkleedruimtes. Een soort ‘wasstraat’. Daarbij kregen ze ook te maken met installatietechniek. Bij andere opdrachten gaat het weer om andere technieken en technologieën.
Schakelen tussen rollen
Een leraar T&T schakelt continu tussen verschillende docentenrollen. Edwin: “Ik leg contacten met bedrijven, haal opdrachten binnen, breng de opdrachtgever de school in, vertaal de opdracht naar een onderwijsopdracht, stel vragen aan leerlingen, stuur bij en probeer ze op ideeën te brengen.” Als leraar T&T moet je daarom goed op de hoogte zijn van de verschillende technologieën. “Elk groepje van vier leerlingen werkt op hun manier aan een eigen oplossing. Daar hou ik rekening mee bij de manier waarop ik ze begeleid en coach.”
Geen kant-en-klare methodes
Edwin moet ook loopbaanoriëntatie en -begeleiding inpassen in zijn lessen en is ook examinator. “Ik kijk niet alleen naar het eindproduct, ook naar de samenwerking met het bedrijf en de leerlingen onderling. Die vertellen daar zelf ook eerlijk over tijdens hun beoordelingsgesprekken.” Er is nog geen lesbevoegdheid te halen voor leraar T&T of één van de andere nieuwe praktijkgerichte vakken. Edwin: “Er zijn ook geen methodes die je even uit de kast trekt.”
Scholingsprogramma’s en durven loslaten
Er komen scholingsprogramma’s voor leraren in de nieuwe leerweg. Eén gaat over de veranderende rol van leraren, een ander bijvoorbeeld over samenwerken en netwerken. Robin Hoenderdos is leraar Dienstverlening & Producten (D&P) en coördinator onderwijsvernieuwing van het Haarlem College. Hij zit in de landelijke werkgroep die D&P doorontwikkelt tot onderwijsprogramma van de nieuwe leerweg.
Op het Haarlem College kunnen leerlingen al enkele jaren kiezen voor een eigen schoolversie van D&P. Robin heeft gemerkt dat je bij zulke praktijkgerichte vakken anders les geeft. Je moet durven loslaten en de verantwoordelijkheid bij leerlingen leggen. En dat is niet altijd even makkelijk. Robin: “Ik heb wel eens aan de kant gezeten bij een sportevenement dat was georganiseerd door mijn leerlingen en waarbij alles in de soep liep. Ik greep niet in. Laat ze maar fouten maken. Daar leren ze van. Uiteindelijk lossen ze negen van de tien problemen zelf op. Misschien niet op de manier hoe jij het zou doen, maar ze lossen het op. Ik ben dat nu wel gewend en vind het mooi om te zien hoe ze dat doen.”
Meer weten?
- Informatie over bijscholing voor de nieuwe leerweg vind je bij stichting platforms vmbo.
- De stand van zaken van de ontwikkeling van de nieuwe leerweg is te volgen op de website nieuwe leerweg.
- Meer uitleg over de nieuwe leerweg.
