Zo haal je het beste uit een oudergesprek

In een gesprek van 10 minuten ouders leren kennen, vragen hoe het thuis gaat, praten over resultaten én eventuele problemen bespreken? Dat lukt niemand. Daarom verdient een oudergesprek een goede voorbereiding, waarin je nadenkt over het doel, de opzet en gewenste uitkomst. Deze 10 tips helpen je op weg.

1. Bepaal het doel

Wat wil je bereiken met de oudergesprekken? Marieke van Ierschot (communicatietrainer voor het Centrum voor Onderwijs Innovatie Leiden aan de Hogeschool Leiden): “Bedenk of de gesprekken die je met ouders voert in lijn zijn met de schoolvisie. Vaak gaat het in die 10 minuten alleen maar over resultaten, terwijl het ook belangrijk is om over het welbevinden van de leerling te praten. Ouders kunnen je waardevolle informatie geven over hoe zij met hun kind omgaan en ondersteunen bij het stimuleren van zijn kwaliteiten, dus maak daar gebruik van.”

2. Geef het gesprek een naam

Kies de naam die het beste past, afhankelijk van het doel van het gesprek: een rapportgesprek, een portfoliogesprek of een welbevindengesprek bijvoorbeeld. Het kiezen van de juiste benaming zorgt ervoor dat de verwachtingen aansluiten bij de inhoud van het gesprek.

3. Kies een geschikte periode

Vallen de oudergesprekken  samen met de rapportmomenten, of verspreid je ze over het jaar? Het tijdstip van de oudergesprekken hangt samen met je doel. Als je wilt focussen op welbevinden, dan is het niet nodig om alle gesprekken te plannen in de week dat de rapporten mee naar huis gaan. Je kunt gesprekken spreiden door op een vast moment in de week een of meerdere gesprekken te houden. Zo verlaag je de drempel voor ouders die gedurende het schooljaar een gesprek willen aangaan en hoef je niet alle gesprekken in een week te proppen.

4. Deel je tijd goed in

Denk van tevoren na over wat je wilt zeggen en laat ouders dat ook doen. Marieke van Ierschot: “Ouders weten dat er weinig tijd is en kunnen zich daardoor bezwaard voelen een vraag te stellen. Om dat te voorkomen, kun je ouders van tevoren mailen: vat kort samen wat er in het vorige gesprek is besproken en vertel waar je dit gesprek voor wilt gebruiken. Vraag ze hun gesprekspunten alvast in te vullen. Dan is voor iedereen de opzet van het gesprek duidelijk en weet je van tevoren wat er speelt.”

5. Los taalbarrières op

Als ouders niet goed genoeg Nederlands spreken, kun je een gesprek voeren met behulp van de tolktelefoon. Door in te bellen en de telefoon op speaker te zetten kun je het oudergesprek met tolk voeren. Als er geen tolk beschikbaar is, zijn er wellicht familieleden die kunnen vertalen. Van Ierschot: “Tolkt een broer of zus van de leerling? Hou het gesprek dan positief en bespreek zaken die niet goed gaan een andere keer.”

6. Benadruk het gezamenlijk belang

Als er weinig tijd is en veel te bespreken, kan het gebeuren dat je mededelingen doet die bij ouders rauw op het dak vallen. Ze kunnen dan in de verdediging schieten, waardoor je een ongelijkwaardig gesprek creëert, vertelt Van Ierschot. “Luister en stel vragen. Benadruk dat jullie naast elkaar staan en niet tegenover elkaar. Stel het welbevinden van de leerling centraal, vraag de ouders wat jullie samen kunnen doen zodat de leerling zich zo goed mogelijk kan ontwikkelen.”

7. Bepaal of de leerling erbij is

Veel scholen voeren oudergesprekken met de leerling erbij. Dat kan waardevol zijn, maar vraagt oefening. “Het is de kunst niet over het hoofd van het kind te praten en toch alle informatie bij de ouders te krijgen. Als je het gesprek goed voert, geef je de leerling meer verantwoording over zijn eigen leren. Bereid dit goed voor. Bespreek met het team waarover je het wilt hebben, hoe je dat doet en hoe je de aandacht verdeelt. En oefen dat samen”, legt Van Ierschot uit.

8. Schrijf een verslag

Ouders vinden het vaak fijn om inzage te hebben in wat er besproken is. Sommige scholen hebben een leerlingvolgsysteem waarin dat te lezen is, andere scholen werken met een verslag. In alle gevallen is het belangrijk dat je notities maakt. Om voor te leggen aan de ouders en als startpunt bij een volgend gesprek.

9. Draai het om

Een omgekeerd oudergesprek, waarin je ouders laat vertellen hoe het thuis gaat, kan volgens Marieke van Ierschot waardevolle informatie geven. Van Ierschot: “Bovendien versterkt interesse in de thuissituatie de band met ouders, waardoor je waarschijnlijk veel meer medewerking van hen krijgt als het in de schoolloopbaan van de leerling even moeizaam loopt.”

10. Houd contact

Twee oudergesprekken per jaar is niet genoeg voor echt goed contact. Maak daarom kennis met ouders in een startgesprek, ga op bezoek bij de leerling thuis of vraag ouders om op school te helpen of voor te lezen. Zo krijg je veel extra informatie over de leerlingen, verlaag je voor ouders de drempel om naar school te komen en leg je een basis voor goed contact. 

Meer weten?

• In dit artikel over handelingsgericht werken staan veel tips over het voeren van een goed gesprek met ouders en leerlingen.
• Lees meer informatie over het onderwijsaanbod van het Centrum voor Onderwijs Innovatie Leiden (COIL) . 
• Een lastig gesprek met ouders? Zo pak je dat aan.
• Lees hoe gymleraar Linda van der Valk dankzij een boze vader leerde hoe belangrijk een goede relatie met ouders is.