‘Het practoraat is een parel in het mbo’

De tijd dat onderzoek alleen voorbestemd was voor het hbo en wo is voorbij. Met de komst van practoraten gaan ook mbo-studenten (praktisch) aan de slag met onderzoek. Practor Pierre Wind is enorm enthousiast over dit nieuwe fenomeen. “Ik zie studenten elk op hun eigen manier boven zichzelf uitstijgen.”

Toen het ROC Mondriaan topchef Pierre Wind in 2015 benaderde met de vraag of hij zich als practor aan de opleiding wilde verbinden, had hij geen idee wat een practoraat was. Maar nadat hij zich erin verdiept had, was hij om. “Praktijkgericht onderzoek sluit goed aan bij het mbo en het is iets waarmee je studenten kunt motiveren. Tenminste, als je het betekenisvol maakt.” 

Alle vakken voldoende

Bij het ROC Mondriaan zijn de practoraten Hospitality Experience en Food Innovation & Concepts excellentieprogramma’s. Wind: “Studenten mogen zich alleen aanmelden als ze voor alle vakken een voldoende staan en veel aanwezig zijn in de les. Van de studenten die zich opgeven, selecteren wij een groep van 24 tot 28 studenten.” 

Student Annelie (19) nam afgelopen schooljaar deel aan het practoraat dat onderzoek deed naar het restaurant van de toekomst. “Van september tot januari kwamen we elke week 4 uur samen, buiten schooltijd om. Tijdens die bijeenkomsten verdeelden we de taken. Vooral de laatste maanden was je er thuis ook nog een paar uur per week mee bezig.” Meedoen aan een practoraat vraagt dus wat van de studenten, maar daar krijgen ze ook wat voor terug. Wind: “Wij geven elke deelnemende student een practoraat-baseballjack, een onderzoeksboek, na afloop een certificaat, en een keurmerk ‘excellente student’ op hun diploma.”

Noodzaak van onderzoek

Elk practoraat begint met een hoofdvraag waar studenten deelvragen bij bedenken die ze onderzoeken. Wind: “Het afgelopen jaar was de hoofdvraag: hoe ziet dineren er in 2030 uit? Voor hun onderzoek gingen studenten terug in de tijd om te ontdekken wat er de afgelopen 10 jaar veranderd is. Wat waren de trends van toen, welke trends zijn nu gaande en wat zijn ze bij de voedingsopleidingen van de Wageningen University aan het ontwikkelen?” 

Volgens Wind vinden veel studenten deze researchperiode het lastigst. “Ze zijn creatief en willen hun ideeën meteen uitvoeren. Dat is een valkuil. Ik probeer ze daarom in te laten zien wat het nut en de noodzaak van onderzoek is. Een idee is maar een idee. Het wordt pas goed als je weet waarom je het doet en welk verhaal erachter zit, en als je hebt uitgezocht of het niet al eerder is gedaan.”  

Initiatief tonen

Tijdens het practoraat geeft Wind de studenten veel verantwoordelijkheid. “Alles wat ze bedenken, moeten ze zelf onderzoeken en regelen. Een paar jaar geleden hadden we een project met als hoofdvraag: Hoe kun je koken zoals Piet Mondriaan schildert? Iemand kwam op de subvraag: Er bestaan ronde smaken, maar bestaan er ook vierkante smaken? De studenten wilden die vraag aan Wageningen University voorleggen. Hartstikke goed, maar ze moeten dan zelf de telefoon oppakken en er achteraan gaan.”

Onderzoeksresultaten worden bij het practoraat meteen in de praktijk gebracht. Het afgelopen jaar was een van die uitkomsten dat verwondering een grotere rol gaat spelen in restaurants, net als de vraag om vegetarische en veganistische gerechten. Annelie: “Een jongen uit onze groep kan heel innovatief koken. Hij bedacht een gerecht bij die vraag. Een bloempotje waarbij alles eetbaar is: van de pot tot de aarde en de bloem zelf. Vervolgens heeft hij dat gerecht ook echt gemaakt.” 

Onderwijs van de toekomst

Annelie is inmiddels doorgestroomd naar de Hogere Hotelschool en is nog steeds blij dat ze heeft deelgenomen aan het practoraat. “Het heeft me meer zelfvertrouwen gegeven en ik ben beter geworden in samenwerken, wat in het hbo goed van pas komt.” 

Wind noemt het practoraat een parel in het mbo en raadt elke opleiding aan er een op te richten. “Voor mij is dit het onderwijs van de toekomst. Het nieuwe leren.” 

5 tips

Ook een practoraat starten? Dit zijn de tips van Pierre Wind: 

1. Betrek de hele school erbij. Steek collega’s aan met je enthousiasme. 
2. Bereid het practoraat goed voor voordat de studenten starten. Zodra ze beginnen zijn zij in de lead.  
3. Maak budget vrij, zodat de plannen van studenten – binnen het toelaatbare – uitgevoerd kunnen worden.
4. Zorg voor een spetterende eindpresentatie. De weg daar naartoe is de leercurve, de presentatie de beloning voor het harde werken. 
5. Blijf jezelf vernieuwen. Elk jaar hetzelfde concept of eindpresentatie is niet innovatief en dat is het practoraat juist wel.

Meer weten?

• Ontdek welke practoraten er al zijn of op dit moment worden opgericht. 
• Op dit moment wordt onderzocht hoe je de resultaten van practoraten als (docenten)team kunt benutten.