Startende leraren adviseren minister 

Sluit de theorie van de lerarenopleiding goed aan op de praktijk? En hoe kan het dat veel startende leerkrachten afhaken? Minister van Engelshoven hoort het graag uit eerste hand en vraagt haar onderwijsbuddies Niels van Hattem en Özlem Sevindi tijdens een online ontmoeting waar zij tegenaan lopen in hun eerste jaar als leraar. 

Ingrid van Engelshoven, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, ziet als verantwoordelijke voor de lerarenopleidingen regelmatig enthousiaste jonge mensen en zij-instromers hun diploma halen. Ze is benieuwd hoe het deze groep vergaat als ze eenmaal voor de klas staan. Zeker omdat een groot aantal van hen het onderwijs weer binnen een jaar verlaat. Binnen het project ‘Onderwijsbuddies’ praat ze regelmatig met haar twee zogenoemde ‘onderwijsbuddies’ die net zijn gestart als leraar. Van Engelshoven: “Juist die ervaringen in het eerste jaar zijn ongelooflijk belangrijk. Ik kan er veel over lezen en met besturen praten, maar ik vin​​d het goed om die leerkrachten in hun eerste jaar te volgen. Dat doe ik nu een paar jaar bij verschillende startende leerkrachten en het bevalt ontzettend goed.” 

Begeleiding punt van aandacht

Een belangrijk punt dat de minister is opgevallen, is hoe scholen startende leraren begeleiden. De verschillen zijn groot. Van Engelshoven: “De ene school doet dit beter dan de ander en het maakt echt verschil hoe dat gebeurt. Dat blijft een punt van aandacht en staat hoog op mijn agenda.” Tijdens een online ontmoeting tussen de minister en de buddies vertelt Özlem Sevindi dat ze een nieuwe baan heeft op De Singel in Schiedam en dat zij veel begeleiding krijgt bij het vinden van haar draai op haar nieuwe werkplek. Ze wordt ook vrijgeroosterd om mee te kijken in de les van collega’s om te zien hoe zij het aanpakken. Sevindi vindt het bijzonder dat er zoveel tijd voor haar wordt vrijgemaakt. 

Actief alumnibeleid

Onderwijsbuddy Niels van Hattem, leraar in groep 7 van de Albert Schweitzerschool in Rotterdam, is best een beetje jaloers op Sevindi. “Ik krijg ook ondersteuning van collega’s, maar dat gebeurt minder gestructureerd en in de praktijk blijkt er minder tijd voor te zijn. Wel heb ik voor dit schooljaar concrete afspraken gemaakt met een IB’er die me komt helpen.”  

De minister geeft aan dat het goed zou zijn voor startende leraren om contact te blijven houden met hun oud-medestudenten, zodat je advies kunt vragen aan elkaar als je ergens mee zit. Ze vindt dat pabo’s moeten werken aan een actief alumnibeleid en dat zij dit onderlinge contact moeten stimuleren. 

Jezelf beoordelen

Het beoordelen van en reflecteren op je manier van lesgeven lijkt de minister een lastige taak voor de startende leraar. Ze vraagt zich af of de buddies daarmee bezig zijn en hoe ze dat aanpakken? Özlem Sevindi begeleidt ook een dag per week stagiaires vanuit de pabo aan de Hogeschool Rotterdam en merkt dat ze door dit werk nu anders voor de klas staat. “Ik film mezelf soms en probeer zo mijn manier van lesgeven te beoordelen en mezelf te coachen.” Niels van Hattem: “Ik probeer me er heel bewust van te zijn of iedereen in de klas mijn uitleg heeft begrepen en op basis van de antwoorden van leerlingen probeer ik dat te verbeteren.” Hij vindt dit een lastig punt, want wanneer ga je precies door met een uitleg en wanneer leg je iets nog een keer uit? Van Hattem: “Ik werk met wisbordjes waarop mijn leerlingen het antwoord schrijven, zodat ik kan zien waar het goed gaat en waar nog niet.” 

Speerpunten

Welke onderwerpen vinden de onderwijsbuddies belangrijk om aan de minister mee te geven? Niels van Hattem denkt dat kleinere klassen of meer structurele ondersteuning voor leerlingen die het reguliere onderwijs lastig vinden enorm zou helpen. Özlem Sevindi vindt het positief dat er extra geld wordt vrijgemaakt voor het onderwijs, maar benadrukt dat er vooral goede mensen nodig zijn om dat geld aan uit te kunnen geven. Ze oppert een idee om de opleiding te vergoeden of de kosten te verlagen. De minister beaamt dat er een grote uitdaging ligt om goede mensen te vinden en wil zich daar hard voor blijven maken. 

Meer weten?

• Kijk op de website van de AOB over starters in het onderwijs.
• Bekijk het artikel Tien tips voor de beginnende docent om de herfst door te komen.
• Als werkplekbegeleider kun je nieuwe leraren begeleiden.
• Lees deze 6 manieren om te groeien als leraar.
• De levensles die Martijn Bos als startende leraar leerde: durf je collega’s om hulp te vragen.