Angela Esajas: ‘Een leerling is meer dan zijn toetsresultaten’

Elf jaar geleden maakte Angela Esajas (43) de overstap van televisie naar het onderwijs. Als Leraar van het Jaar 2021 voor primair onderwijs hoopt ze dat ze meer leraren kan inspireren het verschil te maken voor leerlingen. “Als je betrokken bent bij zijn gezin, weet je eerder wat er achter de woedeaanval van een kind zit.”

Je bent een zij-instromer in het onderwijs. Wat deed je hiervoor?

“Na de Hogeschool voor de Kunsten ben ik de theater- en televisiewereld ingegaan. In de vijf jaar voordat ik de switch naar het onderwijs maakte, presenteerde ik tv-programma’s zoals ‘Zappsport’ en ‘Te land, ter zee en in de lucht’. Maar elf jaar geleden kreeg ik een longziekte, waardoor ik volledig moest stoppen met werken. Tegelijkertijd was ik hoogzwanger van mijn prachtige dochter en daarom besloot ik geen medicatie te nemen. Dat zorgde ervoor dat ik heel ziek werd en verlammingsverschijnselen kreeg in mijn gezicht. Omdat mimiek erg belangrijk is in de theater- en televisiewereld, wist ik dat ik ander werk zou moeten zoeken. Ik koos voor het onderwijs omdat ik graag met kinderen wilde werken en mijn vrijheid wilde behouden.”

Wat is het grootste verschil tussen je werk als leerkracht en je vorige baan?

“De verbinding met mensen. Als je voor televisie werkt, maak je van alles mee en ontmoet je veel mensen, maar het contact is vaak vluchtig. Nu ben ik een jaar lang verbonden met dertig kinderen en hun families. Dat vind ik het allerleukste van dit vak: dat ik echte relaties opbouw en daar zelf ook veel van leer. Daarom besteed ik er ook veel vrije tijd aan. Huisbezoeken leg ik graag af, en leerlingen die het moeilijk hebben kunnen mij altijd bellen. Soms kom ik kijken bij sportwedstrijden van leerlingen. Ik had bijvoorbeeld een leerling die op hoog niveau turnde. Ze werd voor elke wedstrijd opgehaald met een busje, haar familie had niet de financiële middelen om te komen kijken. Dat meisje zit inmiddels op de middelbare school, maar ze heeft het er nog steeds over dat ik toen naar haar ben gaan kijken.”

Wat levert die verbinding jou op?

“Het maakt mijn werk uiteindelijk leuker en makkelijker. Het belangrijkste is dat de leerlingen en hun ouders het gevoel hebben dat ze gezien worden. Op momenten dat ik minder goed nieuws moet brengen, helpt me dat. Ik heb het idee dat er daardoor meer vertrouwen is in mijn kundigheid. ‘Als jij het zegt, doen we het zo’, hoor ik dan. In onze toetscultuur worden leerlingen vaak afgerekend op wat ze laten zien in een les. Maar een leerling is veel meer dan zijn toetsresultaten en gedrag komt ergens vandaan. Omdat ik zo betrokken ben bij de gezinnen, weet ik beter wat er achter een woedeaanval zit, dus kan ik daar vervolgens een gesprek over aangaan met een leerling.”

Wat vindt jouw familie ervan dat je zo’n groot deel van je vrije tijd in je leerlingen steekt? 

“Die weten dat ik zo ben. Sterker nog: mijn moeder kent alle leerlingen uit mijn klas bij naam, en mijn klas weet wie mijn moeder is. In de klas ben ik open over wie ik ben als mens, over hoe ik fouten maak en hoe ik leer. Soms zie ik collega’s die voor de klas een leerkrachtenrol aannemen. Dat kan ik niet. Ik ga niet naar mijn werk, maar naar mijn leerlingen. Ze voelen als familie. Ik ben bij hen volledig mezelf. Dat betekent dat ik kan bulderen als ik boos ben, maar ook dat mijn leerlingen mij altijd kunnen bellen als ze het lastig hebben. Ik kan dan niet om drie uur zeggen: zoek het maar uit. De aandacht die ik leerlingen geef, kost mij weinig extra energie. Tegelijkertijd is het mijn grootste valkuil. Een paar jaar geleden heb ik een burn-out gehad, al had dat ook andere redenen. Omdat ik alles zo leuk vind, heb ik soms niet door dat het te veel wordt. Gelukkig zijn mijn man en dochter mijn spiegel. Als zij zeggen dat het genoeg is, dan is dat ook zo.”

Wat wil je bereiken als Leraar van het Jaar 2021?

“Ik hoop dat ik andere leraren kan motiveren om op hun eigen school het verschil te maken. De kick die ik krijg als leerlingen die als zwak worden gezien, hun leerresultaten verbeteren? Die gun ik alle leraren. Daarnaast wil ik jonge mensen inspireren om het onderwijs in te gaan. Als ik niet ziek was geworden, weet ik niet of ik de overstap had gemaakt, maar nu zou ik mijn baan voor geen goud willen missen.”

Meer weten? 

• Hoe zij-instromers kunnen zorgen voor een andere kijk op het vak. 
• Leraar van het Jaar voortgezet onderwijs Ismail Aghzanay gaat voor al zijn leerlingen door het vuur. 
• Genomineerde Leraar van het Jaar 2021 Valérie Ungerer (voortgezet onderwijs) is oprecht nieuwsgierig naar haar leerlingen.