‘Ik prijs mijn leerlingen om hun kwaliteiten’

Eva van der Voort (37) maakte de overstap van gehandicaptenbegeleider in de zorg naar het voortgezet speciaal onderwijs, waar ze nu werkt als arbeidstrainer. Toen ze een van haar leerlingen wilde complimenteren, had dat een averechts effect.

In deze serie vertellen leraren over een belangrijke les die ze zelf hebben geleerd. Wil je ook een inspirerend verhaal delen over je onderwijscarrière? Mail ons.

Haar baan als arbeidstrainer bij VSO Heuvelrug College is geen dag hetzelfde, maar sommige dagen herinnert Eva van der Voort zich beter dan andere. Zo staat de dag waarop ze een groepje leerlingen in de supermarkt begeleidde bij het innemen van statiegeldflessen op haar netvlies gebrand. Niet omdat alles zo gesmeerd liep, maar omdat ze een opmerking maakte die anders uitpakte dan ze had verwacht.   

Buitengesloten

“De leerlingen waren hard aan het werk bij de emballage”, vertelt Van der Voort. “Als je bij de supermarkt je lege statiegeldflessen inlevert, zie je aan de voorkant alleen een lopende band, maar aan de achterkant is een grote stellage waar alle flessen gesorteerd worden op soort, dikte en materiaal. Daar begeleidde ik mijn leerlingen bij. Een van die leerlingen was daar ontzettend handig in. Trots zei hij dan ook: ‘Ik ben hier heel goed in’. Waarop ik reageerde met: ‘Dat is het voordeel van je autisme.’”

Van der Voort zag de leerling meteen verstarren. Hij bracht uit: ‘Ik hou niet van het woord autisme.’ Van der Voort begreep niet wat hij bedoelde. Haar leerlingen kunnen sommige dingen minder goed vanwege hun autisme of adhd, maar zij kijkt vooral naar de dingen waar ze wel goed in zijn. Werkgevers zijn vaak ook heel blij met haar ‘clubje’ leerlingen dat oog heeft voor detail en creatief is in het bedenken van oplossingen. Van der Voort had er niet bij stilgestaan dat deze leerling zijn autisme heel anders ervaarde. “Ineens realiseerde ik me dat hij zich vaak buitengesloten voelde door dat label. Ik probeerde positief af te sluiten door hem te vertellen waar hij allemaal goed in was, maar toen ik merkte dat ik het contact met hem kwijt was, dacht ik: laat maar even.” 

Succesverhaal

Later die dag kwam de leerling Van der Voorts theorielokaal in. Hij bleef een tijdje dralen bij haar bureau. “Ineens zei hij: ‘Ik heb autisme en ik kan heel goed sorteren omdat ik autisme heb.’ Hij had zijn autisme altijd als nadelig ervaren, maar nu zag hij ook de voordelen. Ik vond het mooi dat hij mijn woorden had laten bezinken en er bij me op terugkwam. Ineens werd het een succesverhaal, niet om wat ik deed, maar om hoe hij ermee omging.”

Van der Voort zelf leerde van deze situatie op een andere manier feedback te geven. “Ik zeg niet hoe geweldig hun beperking is, of welke voordelen eraan zitten, maar prijs ze om hun kwaliteiten. Ik probeer die kwaliteiten altijd te benoemen. Als ik leerlingen nu in de supermarkt begeleid, vraag ik bijvoorbeeld: ‘Ik heb een nauwkeurig iemand nodig voor het snoepgangpad. Jij bent heel nauwkeurig, wil jij dat doen?’ Ik vind het belangrijk om de leerlingen in hun kracht te zetten. Ze vallen zo vaak buiten de boot dat ze soms niet meer uit zichzelf naar voren durven te treden. Door ze positieve feedback te geven, zie je ze groeien en blijven ze je verbazen. Als je ervoor openstaat leer je de hele dag zo veel van ze.”

Meer weten? 

• Lees hoe je duidelijk communiceert met leerlingen met een autismespectrumstoornis.  
• Hoe ga je als leraar in het regulier onderwijs om met leerlingen met autisme? 
• Ontdek hoe de Einstein Class van het CSG Anna Maria van Schurman in Franeker leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum extra begeleiding geeft.