‘Dankzij mijn leerlingen ben ik milder geworden’

Cristel Eckhardt komt als leraar het beste tot haar recht als ze haar leerlingen maatwerk kan bieden. Niet zo gek dus dat ze zich al 18 jaar thuisvoelt in het speciaal onderwijs. En een leuke bijkomstigheid: zelf leert ze ook nog elke dag van haar leerlingen.

Hoe ziet een werkdag er voor jou uit?
“Ik werk op het Kesper College in Gouda, dat is een vso-school voor leerlingen met internaliserende problematiek. Dat betekent dat de problemen van de kinderen zich veelal in hun hoofd afspelen in de vorm van innerlijke onrust. Denk aan leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum, hechtingsproblematiek, depressies, angststoornissen, anorexia of een combinatie daarvan. Het zijn slimme kinderen – ze zitten bij ons op school om hun vmbo tl-, havo- of vwo-diploma te halen. Ze kunnen alleen wel wat extra ondersteuning gebruiken. Ik ben zorgcoördinator en mentor van een zorgklas, dat is een klas voor leerlingen met een hogere zorgbehoefte. Ze wisselen bijvoorbeeld niet van lokaal, maar de vakdocenten komen naar hun lokaal toe. Sommige leerlingen krijgen tijdens de lessen hulp van een persoonlijk begeleider en we hebben zelfs twee hulphonden in de klas. Ik ben het vaste gezicht en aanspreekpunt voor de leerlingen: ik zorg voor structuur en help ze als ze vastlopen of met vragen zitten. Daarnaast heb ik veel contact met hun zorgbegeleiders en hun ouders.”

Wat brengt lesgeven in het speciaal onderwijs jou?
“Veel van mijn leerlingen zijn slimmer dan ik – ik heb veel hoogbegaafden in mijn klas – waardoor ik de hele dag veel van ze leer. Zij zijn heel goed in zaken vanuit verschillende perspectieven bekijken en accepteren het als iemand een andere mening heeft. In mijn klas wordt niemand gepest: leerlingen komen juist voor elkaar op, ook als ik een keer te kort door de bocht reageer. Laatst gaf ik iemand een waarschuwing omdat hij zei: ‘Ik vind het kud, niet met een t, maar met een d.’ Ik vond dat hij de aandacht aan het trekken was, maar een andere leerling legde uit dat hij zijn frustratie niet kon verwoorden en juist zijn best had gedaan om zich netjes te uiten. Ik vind het bijzonder dat deze leerlingen, doordat ze van alles hebben meegemaakt, goed kunnen uitleggen wat ze voelen of nodig hebben. Ik vond het altijd belangrijk om consequent te zijn, maar deze leerlingen hebben mij geleerd dat je soms ook naar de situatie of omstandigheden moet kijken. Ik ben daardoor milder geworden en neem dat ook mee in mijn dagelijks leven. Ik bekijk dingen minder zwart-wit.”

Welke dagen of momenten vind je uitdagend of lastig? 
“Als het mij niet lukt om in contact te komen met een leerling, bijvoorbeeld omdat die leerling sociaal wenselijke antwoorden geeft of contact vermijdt en niet aangeeft wat hem zou helpen. Ik heb geleerd dat het tijd kost om het vertrouwen van deze leerlingen te winnen. Ze hebben veel meegemaakt en zijn vaak het vertrouwen in mensen verloren. Soms helpt het als ik ouders erbij betrek en vraag waarom hun kind op een bepaalde manier reageert, of wat ik kan doen om het vertrouwen te winnen.” 

Hoe zou je jouw manier van leerlingen begeleiden omschrijven? 
“Ik denk dat ik goed ben in zien wat leerlingen nodig hebben en in het bieden van maatwerk. Bij mijn leerlingen zit dat heel erg in de details. De een kan ik helpen door een toets uit te stellen als hij in de stress zit, terwijl de ander die toets dan juist wel moet maken. Die precisie vind ik het allerleukst aan mijn werk.”

Welke leerling zal je altijd bijblijven?
“In de eerste klas waaraan ik lesgaf zat een meisje met autisme. Daar was toen nog veel minder over bekend dan nu. Tijdens huisbezoeken zag ik hoe moeizaam het contact met haar ouders was omdat ze niet wisten hoe ze haar moesten benaderen. Haar moeder was soms de wanhoop nabij. Zelf had deze leerling ook moeite met haar autisme – ze zat vaak heel hoog in haar emotie. We hebben haar toen psycho-educatie gegeven, waarbij ze informatie kreeg over haar diagnose en handvatten om ermee om te gaan. Daar vond ze rust in. En door de structuur die ze op het speciaal onderwijs kreeg, is het haar gelukt om haar diploma te halen. Inmiddels heeft ze een eigen kapsalon, een relatie en is ze heel gelukkig. Ik vind haar een mooi voorbeeld van hoe het kan lopen als een school goed aansluit op de behoeftes van een leerling.”

Werk je ook in het speciaal onderwijs en wil je daarover vertellen? Mail ons.

Meer weten?

• Op autisme.nl van de Nederlandse Vereniging van Autisme (NVA) vind je veel informatie over deze stoornis. Bekijk ook de ervaringsverhalen van leerlingen met ASS.
• Wil je weten hoe om te gaan met leerlingen met ASS in het reguliere onderwijs? Lees het artikel Autismespectrumstoornis: zo ga je ermee om als leraar en 5 tips voor het omgaan met leerlingen met autisme.
• Dit bekent lesgeven op een cluster 4-school.
• Leraar Ardi Sanwikrama wil zijn leerlingen met ASS klaarstomen voor de echte wereld. Daarom laat hij ze onder andere een keer per jaar een bioscoop runnen.