‘Ik heb me hier nog nooit onveilig gevoeld’

Dina Aabbouz is leraar aan VSO De Burcht, een school voor zeer moeilijk opvoedbare leerlingen die zijn opgenomen in een jeugdgevangenis in Sassenheim. Ze vindt dat iedereen een tweede, derde, vierde of vijfde kans verdient en wil haar leerlingen vooral hoop geven op een betere toekomst.

Waarom heb je voor het speciaal onderwijs gekozen? 
“Tijdens mijn stage op het mbo zat er een jongen in de klas over wie mijn stagebegeleider zei: ‘Laat hem maar aan mij over.’ Hij vond hem onhandelbaar en agressief, maar ik had die jongen nog nooit gezien of gesproken. Ik vond dat zo oneerlijk, dat die jongen al zo jong zo’n stempel kreeg. Ik wist wel dat de maatschappij zo met mensen omgaat, maar van een docent vond ik dat niet oké. Ik leerde die jongen beter kennen en via zijn interesse over voetbal lukte het met hem te praten. We kregen een goede band en bij zijn diploma-uitreiking zei hij dat het hem zonder mij niet was gelukt. Ik wist toen al: geef mij maar een klas vol met dit soort jongens. Ik ben na mijn stage gaan werken met kwetsbare jongeren op De Amsterdamse Plus, een onderdeel van ROC TOP.”  

Gaat het lesgeven in een jeugdgevangenis anders dan in een ‘gewone’ klas? 
“We hebben in De Burcht leerlingen die kort en langer bij ons verblijven. Ik werk met leerlingen van 15 jaar tot 24 jaar, maximaal zeven per klas, met jeugddetentie van twee jaar en Plaatsing in een inrichting voor jeugdigden (PIJ-maatregel). Ik heb drie vaste klassen en geef Nederlands, rekenen en burgerschap. Ik vind dat school meer is dan een boek uit je hoofd leren, of leren voor je examen. In Amsterdam ging ik graag naar buiten met mijn klas. Even samen lunchen of een ijsje eten. Dat gaat nu niet zo gemakkelijk. Als ik de deur uit wil, moet ik dat vooraf melden.” 

Is het een uitdagende groep om les aan te geven? 
“Voor mij niet. Ik heb een goede band met ze en vanaf de allereerste werkdag voel ik me hier veilig. We hebben een alarmknop, maar die heb ik nog nooit gebruikt. Soms zitten jongeren iets te veel op elkaars lip en dan doen ze vervelend tegen elkaar. Maar dat praten we uit en dan is het vaak snel weer over. Naar mij toe zijn ze altijd beleefd en lief. Met kookles maken ze bijvoorbeeld ook regelmatig iets te eten voor me.” 

Hoe komt het dat jij zo’n klik hebt met deze jongeren? 
“Ik denk omdat ik oprechte interesse toon en nieuwsgierig naar ze ben. Sommige jongeren hebben een heel verleden achter zich waarin ze van instelling naar instelling gingen. Ze missen hun familie en gezellige momenten. Dat bespreken we ook met elkaar. Ik heb dit jaar daarom samen met mijn klas een iftar georganiseerd. Mijn leerlingen zeiden dat ze dat de allerleukste dag in de gevangenis vonden. In een gevangenis word je natuurlijk gestraft, maar vanuit school proberen we juist te werken met beloningen. Ze hadden hard gewerkt voor een toetsweek, daarom organiseren we een gezellige maaltijd. Ik benadruk altijd dat ze elke dag een nieuwe kans krijgen om opnieuw te beginnen.”

Welke inzichten heb je opgedaan in het speciaal onderwijs? 
“Deze leerlingen moeten leren dat er mensen zijn die je kunt vertrouwen. In het verleden konden ze niet op anderen bouwen. Ik zie veel jongeren met faalangst. Ze hebben te vaak gehoord dat het nooit wat met ze wordt. Ik had een leerling die examen zou doen op mbo-niveau 1, ik zag dat hij meer kon en had een examen op niveau 2 aangevraagd. Hij dacht dat ik dat deed om hem te zien falen. Uiteindelijk heb ik hem ervan overtuigd dat hij het echt kon en hij haalde het hoogste cijfer van de klas. Hij doet nu een vervolgopleiding en helpt andere jongeren. Hij heeft zelfvertrouwen gekregen en dat is zo belangrijk voor deze groep.” 

Werk je ook in het speciaal onderwijs en wil je daarover vertellen? Mail ons. 

Meer weten?

• Maak je zorgen om een leerling, en zijn er signalen dat hij zich in het criminele circuit begeeft? Als leraar kun je in actie komen en je zorgen uit.
• In dit succesverhaal is te lezen waarom een vmbo-diploma van meerwaarde is voor leerlingen in het speciaal onderwijs.
• De kansen die Leraar van het Jaar voortgezet onderwijs 2021 Ismail Aghzanay vroeger niet gehad heeft, probeert hij wel aan zijn leerlingen te geven.