Gastcolumn van een docent: ‘Pleinwacht zijn, werkt voor mij stressverlagend’
Het viel economiedocent Jefta Westra op dat één collega wel heel goed met leerlingen omging en vrolijk rondliep. Hij wilde weten wat haar geheim was. Sindsdien is ook hij elke vrijdag pleinwacht. “Rondlopen, leerlingen (aan)spreken, grapjes maken en er gewoon voor ze zijn. Leerlingen zien dat. De tijd die het je kost, verdien je dubbel en dwars terug.”
Wil je ook een gastcolumn schrijven over jouw ervaringen in het onderwijs? Mail ons.
Werkdruk is volgens mij het meestgebruikte woord in het (voortgezet) onderwijs. Dat is ook niet zo gek. In het onderwijs schakel je dagelijks meer dan Max Verstappen doet tijdens de Grand Prix in Australië. Vanaf het moment dat je de school binnenloopt tot het moment dat je het schoolplein afrijdt, is het schakelen: tussen onderwerpen, oneindige to-dolijstjes en vragen van leerlingen en collega’s. Gelukkig zijn er de pauzes, waarin alle collega’s in een personeelskamer tot rust kunnen komen. Koffie.
Vrolijk en in contact met leerlingen
Sinds september werk ik in het voortgezet onderwijs. Toen ik net op mijn school was begonnen, zag ik één collega (bijna) elke pauze door de kantine huppelen. Vrolijk en in contact met de leerlingen. Ik vond haar in haar benadering naar leerlingen zeer inspirerend. Ik keek het een paar dagen aan. Toen besloot ik haar te vragen wat haar geheim was. Haar reactie?
“Tijdens een pauzewacht, pleindienst of kantinedienst leer je de leerlingen op een andere manier kennen dan als je ze alleen in ’t lokaal voor je neus hebt. Je bouwt een band met ze op en die band neem je weer mee het lokaal in. Het is een win-winsituatie.”
Sinds dat gesprek ben ik elke vrijdagmiddag pauzewacht. Rond die tijd zijn er bijna geen leerlingen meer in het gebouw en het aantal collega’s is ook drastisch gedaald vergeleken met een dinsdagochtend. Logisch: het is dan al bijna weekend. Ik vertoef dan (bijna) alle pauzes in de kantine. Rondlopen, leerlingen (aan)spreken, grapjes maken en er gewoon zijn. Leerlingen zien dat. De tijd die het je kost, verdien je dubbel en dwars terug. Investeren in de relatie zorgt voor gegarandeerd rendement. Leerlingen aan wie je geen les geeft weten toch wie je bent. Ze kennen je bij naam en als je ze volgend jaar wel in de klas krijgt, is de basis voor een relatie gelegd.
Minder stress en werkdruk
Naast het opbouwen van relaties met leerlingen zijn er nog meer voordelen aan het doen van kantinedienst of het zijn van pleinwacht:
- Het vermindert stress en werkdruk
Tijdens de pauzes kan het hectisch zijn op school en kunnen docenten het gevoel hebben dat ze geen moment rust krijgen. Door kantine- of pleindienst te doen, kun je juist even weg van je werkplek en afstand nemen van de drukte in het lokaal. Dit kan bijdragen aan het verminderen van stress en werkdruk.
- Het vergroot je betrokkenheid bij de school
Door actief deel te nemen aan de pauzes en aanwezig te zijn op het schoolplein of in de kantine, laat je zien dat je betrokken bent bij de school en de leerlingen. Dit kan bijdragen aan een positieve werksfeer en zelfs aan het verminderen van ongewenst gedrag.
- Het geeft je de mogelijkheid om andere docenten te leren kennen
Tijdens de pauzes is het vaak druk in de kantine en op het schoolplein. Dit geeft je de mogelijkheid om andere docenten te leren kennen en contacten te leggen buiten je eigen vakgebied of team. Dit kan bijdragen aan een gevoel van saamhorigheid en leiden tot het delen van ervaringen en tips.
Kortom: een kantinedienst doen of pleinwacht zijn is niet alleen een manier om een band op te bouwen met leerlingen, het heeft ook veel voordelen voor jou als docent én voor de schoolgemeenschap als geheel. Is een kantine voor zowel leerlingen als docenten niet een uitkomst?
Jefta Westra is economiedocent op CSG Selion in Groningen.
