Hoe maak je leerlingen enthousiast voor het vak van leraar?

Hoe kan het dat op sommige scholen voor voortgezet onderwijs (veel) meer leerlingen het onderwijs in willen? Jan Vermeulen van Scholengroep Driestar-Wartburg, locatie Gouda, vertelt hoe zijn school dat aanpakt. 

Zelf gepassioneerd zijn over je vak. Dat is het allerbelangrijkste als je leerlingen enthousiast wilt maken voor het onderwijs. Wanneer Jan Vermeulen, lerarenopleider op Driestar Hogeschool, aan zijn studenten vraagt waarom voor ze de lerarenopleiding hebben gekozen, hoort hij negen van de tien keer dat ze zelf vroeger een enthousiaste leraar hadden, en dat het ze daarom een leuk vak lijkt. Vermeulen raadt leraren aan zich bewust af te vragen welke leerlingen in een klas geschikt zijn voor het onderwijs.

Plant een zaadje

Naast lerarenopleider is Jan Vermeulen opleidingscoördinator en leraar geschiedenis op Driestar in Gouda. In zijn klas raadt hij leerlingen die zelf uitdagend gedrag vertonen en die communicatief sterk zijn, aan leraar te worden. “Je moet als leraar nu eenmaal een zekere stevigheid hebben om voor een groep pubers te gaan staan. Vervolgens zoek ik naar een goede manier om ze te laten weten dat ik wel een leraar in ze zie. Ik weet niet of ze later ook echt voor de lerarenopleiding zullen kiezen, maar ik kan wel een zaadje bij ze planten.”  

Op de scholen waar Jan Vermeulen werkt, kiezen relatief veel leerlingen voor een lerarenopleiding. “Onze vacatures worden vaak ingevuld door oud-leerlingen Waarschijnlijk voelen onze leerlingen zich thuis binnen het reformatorisch onderwijs. Ik denk ook dat hun christelijke achtergrond meespeelt in het kiezen voor een baan waarin ze van betekenis kunnen zijn voor een ander.” 

Zie de kwaliteiten van een leerling

De leraren op Driestar organiseren ook bewust activiteiten om leerlingen warm te laten lopen voor een vervolgopleiding in het onderwijs. Zoals een jaarlijkse voorlichtingsbijeenkomst voor leerlingen uit havo 4/5 en vwo 5/6 die Vermeulen weken van tevoren per mail aankondigt aan ouders en leerlingen. Hij geeft de voorlichtingsbijeenkomst samen met een student en lerarenopleider van de hogeschool. “We maken ook ansichtkaarten die mentoren uitdelen aan leerlingen van wie ze denken dat die later een goede docent zullen worden.” 

Vermeulen denkt dat het opmerken van hun kwaliteiten leerlingen echt raakt. “Laatst sprak ik een oud-leerling op een open dag van Driestar Hogeschool. Die leerling wist nog precies dat ik tegen hem had gezegd dat hij een goede docent zou zijn, omdat hij onder andere goed was in geschiedenis.” 

Grote verschillen tussen scholen

Gemiddeld kiest 7,6 procent van de havoleerlingen voor vervolgopleiding tot leraar. Tussen vo-scholen zijn er grote verschillen in uitstroom. Het ministerie van OCW heeft onderzoek laten uitvoeren naar die verschillen. Het Eindrapport Uitstroom vo naar lerarenopleidingen (ResearchNed 2022) laat zien wat scholen kunnen doen om de instroom op lerarenopleidingen te vergroten. 

Aanbevelingen om de instroom voor de lerarenopleiding te vergroten:

• Organiseer activiteiten voor leerlingen om ze te laten kennismaken met het onderwijs en lesgeven. Laat ze een maatschappelijke stage lopen op een school, of laat ze huiswerkbegeleiding geven aan onderbouwleerlingen.
• Laat leerlingen zelf hun mentor kiezen. Dit vergroot de vertrouwensband tussen de leraar en leerling. De studiekeuzebegeleiding wordt dan gedaan door een leraar met wie de leerling een klik heeft.
• Begeleid leerlingen bij het studiekeuzeproces en doe dit op een persoonlijke manier. Bespreek de talenten van een leerling in een persoonlijk gesprek, en benoem bijvoorbeeld zijn aanleg voor het leraarschap.  
• Start tijdig met de studiekeuzebegeleiding van leerlingen. Doe dit minstens twee jaar voor het eindexamen. 
• Betrek oud-leerlingen die hebben gekozen voor een lerarenopleiding bij de studiekeuzevoorlichting. 

Meer weten? 

• In de factsheet Doorstroom vo naar lerarenopleiding zijn meer tips en verklaringen te vinden voor de motivatie van leerlingen die kiezen voor een vervolgopleiding tot leraar. 
• Wijs scholieren op deze informatie over de lerarenopleiding van Scholieren.com.