‘Luister naar de oplossingen die leerlingen aandragen’

Hoogbegaafdheids- en autismespectrumstoorniscoach Berend Nobbe pleit voor meer maatwerk op school en wil meer uit de leerlingen zelf laten komen. “Wat hebben zij nodig om verder te komen? Luister naar de oplossingen die leerlingen zelf aandragen en laat ze eigenaar zijn van hun eigen leren.”

In deze rubriek vragen we onderwijsmensen die je kent uit het publieke debat of die zich laten horen op sociale media naar hun persoonlijke missie én missers.

Naam: Berend Nobbe
Bekend als: hoogbegaafdheids- en autismespectrumstoorniscoach voor dubbel bijzondere kinderen op Montessori College Nijmegen en Groesbeek.

Zo sta ik bekend:

“Bij mijn directe collega’s als iemand die graag buiten de kaders denkt en oplossingsgericht coacht. Ik ga ervan uit dat de oplossing uit de leerlingen zelf komt. In mijn vorige baan als coördinator begeleidde ik leerlingen door oplossingen aan te dragen. Maar in de trainingen en opleidingen tot coach die ik volgde, leerde ik dat je iemand daarmee niet vooruithelpt. Je kunt beter vragen stellen die de ander uitdagen zelf met een oplossing te komen. Zoals: ‘Is dat zo?’, ‘Heb je een soortgelijke situatie eerder meegemaakt?’, ‘Wat hielp toen?’, ‘Wat zou nu kunnen helpen?’ en ‘Wat heb je daarvoor nodig?’”

Mijn persoonlijke onderwijsmissie:

“Ik wil betekenisvol zijn voor een ander. Wat dat betreft, zit ik goed op mijn plek in het onderwijs. Ik coach 22 dubbel bijzondere leerlingen, die een vorm van begaafdheid hebben en daarbij een extra ondersteuningsbehoefte, vanwege bijvoorbeeld een autismespectrumstoornis of dyslexie. Het zijn leerlingen die keihard zijn vastgelopen in het schoolsysteem. Ik pleit voor meer flexibiliteit in het onderwijs, zodat deze kinderen niet meer buiten de boot vallen. We hebben allemaal andere behoeftes en daar mag wat mij betreft meer op ingespeeld worden. Dat betekent meer maatwerk en meer uit de leerlingen zelf laten komen. Wat hebben zij nodig om verder te komen? Luister naar de oplossingen die leerlingen zelf aandragen en laat ze eigenaar zijn van hun eigen leren. Ik heb drie jaar in het Agora-onderwijs gewerkt, waar dit vanzelfsprekend is.”

Zo ziet mijn klas eruit:

“Ik draai mijn klas samen met een andere coach. We hebben vier verschillende ruimtes: een klaslokaal, en een samenwerkings-, coachings- en toetsruimte. Leerlingen volgen al hun lessen in deze ruimtes: de vakleraren komen naar onze klas toe om hun lessen te geven. In principe heeft iedere leerling een individueel leerplan, maar als er meerdere leerlingen zijn die dezelfde les volgen krijgen ze die in een groepje. Binnen de klas zijn grote leeftijdsverschillen: de jongste leerling is twaalf en de oudste achttien. Het mooie daaraan is dat ze van elkaar leren. Een oudere leerling kan een jongere leerling vanuit ervaring helpen als die ergens mee worstelt. Iedereen heeft zijn weg moeten vinden, daardoor is de onderlinge acceptatie groot.”  

Mijn grote uitdaging:

“Leerlingen vrijheid in gebondenheid geven is een uitdaging als coach. Een coachende houding aannemen is soms lastig. Als een leerling zijn doelen niet haalt of als je ziet dat zijn ontwikkeling stagneert, is het niet altijd makkelijk om erop te vertrouwen dat het de oplossing vanuit de leerling zal komen. Vooral als je weet dat hij achterloopt met zijn eigen doelstelling, zoals het afronden van een vak. De eerste vraag die ik mezelf en de leerling op zo’n moment stel is: ‘Heb je op dit moment vrijheid of juist gebondenheid nodig?’ Vrijheid betekent vertrouwen in het plan van de leerling en gebondenheid is de spreekwoordelijke stok achter de deur. In beide gevallen is het belangrijk met de leerling in gesprek te blijven over wat hij nodig heeft om zijn doelen te halen.”

Groot compliment:

“Een van mijn leerlingen kwam niet mee in het regulier onderwijs. Op zijn vorige school werkte hij in de mediatheek omdat het volgen van reguliere lessen echt niet meer ging. Toen ook dit niet meer lukte, heeft hij een tijd thuisgezeten. Dat zorgde voor een deuk in zijn zelfvertrouwen. Ik denk dat je veel fout kunt doen in het onderwijs, maar ook veel kunt herstellen. Als het om zelfvertrouwen gaat, is het belangrijk dat een leerling weer controle krijgt over de situatie. Dat hij durft te falen omdat hij weet dat de mensen om hem heen hem zullen opvangen. En hem zullen helpen bij de volgende stap. Na drie maanden bij ons op school vroeg ik aan zijn moeder hoe het thuis ging, waarop zij antwoordde: ‘We hebben ons kind weer terug.’ Het is mooi dat je op die manier betekenisvol kunt zijn in het onderwijs.”

Meer weten?

• Lees waarom hoogbegaafde leerlingen baat bij keuzevrijheid hebben.
• Kijk hoe het Twents Carmel College de Thij in Oldenzaal vwo-leerlingen meer keuzevrijheid geeft.
• Wat is een effectieve manier van leerlingen coachen? Lees deze 7 tips!