Leren van je collega’s? Zet sociale media in!
Sociale media inzetten voor je netwerk kan heel slim zijn. Vraag bijvoorbeeld online advies aan een collega over orde houden, zoek voor je abstracte les naar een video of wissel kennis uit over kansengelijkheid. Hoe je dat aanpakt? Leraren Didem Aykilic en Dirk Megens geven tips.
“Ik was nooit heel actief op sociale media”, vertelt Didem Aykilic, genomineerde voor Leraar van het Jaar 2024 en leerkracht van groep 6/7 op basisschool het Spectrum in Hoorn. Dat veranderde toen haar leerlingen een TikTok-account voor haar aanmaakten. Het kanaal – waarop ze een inkijkje geeft in haar klas en vragen van (startende) leraren beantwoordt – werd een hit. Inmiddels heeft ze tienduizenden volgers.
Ook Dirk Megens, Leraar van het Jaar 2019 en mbo-docent (verpleegkundig) rekenen en economie aan het ROC Nijmegen, heeft een veelbezocht YouTubekanaal. Hij begon met YouTube omdat zijn studenten de behoefte hadden thuis zijn uitleg terug te kijken. Wat in 2013 begon met een aantal instructievideo’s, groeide uit tot een bijleskanaal waarvan inmiddels docenten en studenten uit het hele land gebruikmaken.
Deze twee leraren gebruiken sociale media bovendien om te netwerken en hun lessen te verrijken. Welke kanalen, groepen en platforms zijn er? En waar zet je ze voor in? 6 tips van Aykilic en Megens.
1. Vraag advies buiten je netwerk
Onderwijsvragen kun je natuurlijk aan je directe collega’s stellen, maar soms lenen sociale media zich er beter voor. Een startende leerkracht vroeg Aykilic laatst via een reactie op TikTok hoe zij haar klas stil kreeg. Aykilic: “Ze herkende zich in mijn manier van lesgeven, daarom stelde ze die vraag aan mij.”
Facebookgroepen zijn volgens Aykilic ook een goede, laagdrempelige plek om advies te vragen. Bovendien kun je eenvoudig privé verder praten. “Toen onze school overging op een nieuwe rekenmethode, vroeg ik me af hoe ik de instructie aan mijn combinatiegroep kon organiseren. Binnen mijn schoolteam was ik de enige met een combinatiegroep, maar op Facebook had ik snel ervaringsdeskundigen gevonden.”
Hoe je de juiste groep vindt? Dat is volgens Aykilic een kwestie van googelen en uitproberen. “Hoe vaker je het doet, hoe handiger je erin wordt.”
2. Deel kennis met elkaar
Megens is ervan overtuigd dat sociale media het onderwijs mooier, beter en leuker kunnen maken. Vooral wanneer je kennis met elkaar deelt, zodat je niet het wiel zelf hoeft uit te vinden. Op YouTube staan bijvoorbeeld veel kennisclips van bevlogen leraren die je kant-en-klaar kunt inzetten om een les te ondersteunen. De kwaliteit wordt steeds beter, zegt Megens. “Sommige video’s doen niet onder voor een aflevering van Het Klokhuis.”
Instructievideo’s zijn handig voor de les, maar je kunt er ook didactische tips uit halen. “Stel dat sommige studenten de breuken niet onder de knie krijgen, dan kun je via instructievideo’s kijken hoe je je uitleg anders kunt aanvliegen.” Kennisdelen kan trouwens ook goed op kanalen binnen je organisatie. Via Teams of Google Drive bijvoorbeeld. Megens: “Binnen de opleiding ben ik de enige reken- en economiedocent, maar via het Teamskanaal van ons ROC deel ik nieuws, werkvormen en lessuggesties met vakcollega’s op andere locaties. Handig aan Teams is dat je kunt chatten, maar ook een mappenstructuur hebt, waardoor je overzichtelijk kunt clusteren op onderwerp.”
3. Laat je inspireren
Als Aykilic ergens tegenaan loopt in de klas, zoekt ze inspiratie op Instagram of TikTok. “Veel leerlingen vinden het automatiseren van keersommen moeilijk en saai. Dan zoek ik op sociale media manieren om er een spelelement aan toe te voegen, zodat ik de klas kan motiveren. Het mooie aan sociale media is dat het algoritme zich aanpast aan je zoekopdrachten. Daardoor zie ik nu steeds vaker inspirerende lesideeën op m’n tijdlijn.”
4. Bepaal eerst je doel, dan het platform
Bedenk, voordat je specifieke sociale media raadpleegt, wat je doel is, zegt Megens. “Elk platform heeft zijn eigen kracht. Op YouTube kun je hele colleges volgen, Facebookgroepen zijn ideaal voor interactie, LinkedIn is goed voor netwerken. En als je een korte energizer zoekt, kun je beter een filmpje op TikTok of een reel op Instagram zoeken.”
5. Wees kritisch
Door al het socialemedia-aanbod zie je soms door de bomen het bos niet meer. Een valkuil voor veel starters is dat ze alles willen uitproberen, vertelt Aykilic. Daarom adviseert ze criteria voor jezelf op te stellen. “Formuleer waarnaar je naar op zoek bent, blijf dicht bij jouw manier van lesgeven en houd voor ogen waar de leerlingen aan toe zijn. Het is bijvoorbeeld niet handig om een trucje uit te proberen met plussommen onder elkaar, terwijl de klas net plussommen aan het leren is met behulp van de getallenlijn.”
Ook de betrouwbaarheid op sociale media is een ding, zegt Megens. “Je vindt er veel leraren met een groot onderwijshart, maar ook partijen met een commercieel belang. Wees daarom kritisch en controleer niet alleen de kwaliteit van een bron, maar ook het achterliggende belang.”
6. Vind gelijkgestemden
Facebookgroepen en LinkedIn zijn dé platforms om gelijkgestemden te vinden en je (onderwijs)netwerk uit te breiden. “Ik houd me veel met kansengelijkheid en inclusie bezig”, zegt Aykilic. “Door die hashtags te zoeken op LinkedIn heb ik mensen gevonden die zich daar ook hard voor maken. Dat zijn waardevolle nieuwe contacten.”
Meer weten?
- De diepte in met (sociale) media? Er zijn veel educatieve podcasts waarmee dat kan. Dirk Megens tipt de Tjipcast en Didem Aykilic luistert graag naar Niet lullen, maar lesgeven.
- Hoe mediawijs ben jij als leraar?
- Bekijk de 5 reflectievragen van Kennisnet die je ook als leraar zou moeten stellen voordat je een appje stuurt of online een reactie plaatst.
- Hoe zit het met sociale media in de klas?
