Zo kunnen vakwedstrijden je onderwijs verrijken
De vakwedstrijden Skills Talents en Skills Heroes bieden een podium aan toptalenten uit het vmbo en mbo. Maar dat niet alleen, de opdrachten en ervaringen vormen ook een waardevolle kans om leerlingen te motiveren en hun vaardigheden te ontwikkelen, waardoor ze trots kunnen zijn op hun vak. Drie docenten leggen uit waarom ze de vakwedstrijden een verrijking vinden.
Veel leraren kennen Skills Talents en Skills Heroes in de vorm van vakwedstrijden waar de beste vmbo-scholieren en mbo-studenten van een vakrichting het regionaal, landelijk en soms internationaal tegen elkaar opnemen. Maar de opdrachten die leerlingen tijdens de vakwedstrijden maken kun je ook tijdens je les en op school inzetten. Vijf redenen waarom dat een goed idee is:
1. Een goudmijn aan opdrachten
Scholen die meedoen aan deze vakwedstrijden krijgen toegang tot een platform waarop alle oude opdrachten staan. Een goudmijn aan oefenmaterialen die je tijdens je lessen kunt inzetten om praktijkgericht te leren, zegt Walter van Ek, docent zorg en Skills-coördinator aan het Astrum College. “Bij zorgopleidingen bestaan de opdrachten vaak uit rollenspellen. Die zorgen ervoor dat studenten zowel in de huid van zorgvrager als zorgverlener moeten kruipen. Zo leren mijn studenten kritisch reflecteren op anderen en ervaren ze hoe het is om tijdens je werk bekeken te worden. Omdat het niveau van de opdrachten net boven dat van een beginnend beroepsbeoefenaar ligt, daagt het de studenten uit.”
Alle opdrachten op het Skills-platform zijn ontworpen op basis van het kwalificatiedossier van een opleiding en vragen zowel kennis, vaardigheden als reflectievermogen van leerlingen.
2. Werk aan inclusieve talentontwikkeling
Om de Skills-opdrachten in zijn les te integreren, ontwikkelde Van Ek een module van tien weken. De eerste vijf weken gaan studenten samen aan de slag met de opdrachten, daarna mogen ze kiezen. “Studenten die dat leuk vinden kunnen nog vijf weken oefenen om uiteindelijk mee te doen aan een Skills-voorronde op school. Studenten die dat niet willen, vormen samen een projectgroep. Zij verzorgen de organisatorische kant van de voorronde. Zo kunnen alle studenten aan hun eigen talent werken.”
In zijn lessen ziet Van Ek soms verrassende effecten tijdens de module. “Door ze te laten oefenen, kunnen studenten op een andere manier bezig zijn met hun toekomstige vak. Ik herinner me nog goed dat een verlegen student besloot mee te doen aan de voorronde. Uiteindelijk won ze niet, maar ik durf te zeggen dat de impact van de vakwedstrijd op haar het grootste was. Ze durfde zichzelf te laten zien aan haar klasgenoten, een overwinning op zichzelf.”
Wat is Skills?
Stichting WorldSkills Netherlands zet zich in voor de promotie van vakmanschap en beroepsonderwijs bij jongeren. Dit doet de stichting in samenwerking met onderwijs en bedrijfsleven, onder andere door het organiseren van vakwedstrijden voor vmbo’ers (Skills Talents) en mbo’ers (Skills Heroes). Tijdens het jaarlijkse evenement Skills The Finals dagen meer dan 60 vakwedstrijden mbo’ers en vmbo’ers uit om hun vaardigheden te meten. Deze scholieren en studenten zijn geselecteerd na deelname aan voorrondes op hun eigen school en regionale kwalificatiewedstrijden. De winnaars van de landelijke Skills The Finals mogen deelnemen aan de internationale vakwedstrijden EuroSkills en WorldSkills.
3. Spreek de intrinsieke motivatie aan
Op het Graafschap College mag iedere student meedoen aan de Skills voorrondes op school. Jeffrey Kok, docent mobiliteit en voertuigen, ziet dat dit studenten enorm motiveert. “Het is voor studenten een kans om zichzelf te laten zien en te excelleren. Daardoor zijn ze vaak intrinsiek gemotiveerd. Bovendien is het voor hen een leerzame aanvulling op hun opleiding, omdat ze vaak vaardigheden moeten laten zien die niet standaard in het curriculum zitten.”
Voor Justine Sijm, zorgcoördinator en docent bij de Entree-opleiding aan het ROC van Flevoland, is werken aan de motivatie van studenten een van de redenen om voorrondes te organiseren. “Mijn studenten hebben een algemene beroepsrichting, waardoor ze soms een doel missen. De vakwedstrijd geeft ze een reden om praktische vaardigheden te oefenen. Dat doet iets met de motivatie van studenten.”
4. Stimuleer trots en eigenwaarde
Jeffrey Kok hoort regelmatig dat docenten niet meedoen aan de vakwedstrijden omdat de finales slechts voor enkele studenten weggelegd zijn. Hoewel hij het daarmee eens is, ziet hij ook de meerwaarde voor een grotere groep studenten. “Een finale wordt opgepikt door de media en dat maakt studenten trots. Afgelopen jaar ging ik met mijn student Julia Jurriens naar de WorldSkills voor autotechniek. Ze was de eerste vrouw daar. Dat had een enorm positief effect op de andere meiden van deze opleiding.”
Ook Justine Sijm vindt trots op jezelf kunnen zijn een belangrijk bij-effect van de vakwedstrijden. “Ik hoor regelmatig van studenten dat ze niet trots zijn op wat ze doen. Dit zie ik terug tijdens de diploma-uitreikingen, waar veel studenten niemand mee naartoe nemen. Een wedstrijd waarbij je positieve feedback krijgt, vergroot je zelfvertrouwen. Bovendien laten wij als school zien: jouw opleiding is waardevol, want er is een wedstrijd waarmee we de kwaliteiten van studenten vieren.”
5. Verbind onderwijs en bedrijfsleven
Niet alleen voor leerlingen, maar ook voor docenten kunnen de vakwedstrijden een meerwaarde hebben, ervaart Jeffrey Kok. “De opdrachten bevatten altijd actuele vakinformatie en tijdens de landelijke vakwedstrijden praat ik met collega’s uit het hele land. Ook zijn er vaak bedrijven aanwezig, die daar hun nieuwste producten laten zien. Die kennis neem ik mee terug naar het klaslokaal.”
Meer weten?
● Lees het artikel Leren van de praktijk maakt onderwijs betekenisvoller.
● In dit artikel ontdek je waarom mbo’ers veel leren van levensechte opdrachten.
● Emin Kececi geeft Engels op het mbo en organiseert buitenonderwijs voor zijn studenten.
