Het effect van lessen seksuele vorming en veiligheid
Op de Van Koetsveldschool in Amsterdam krijgen de zml-leerlingen lessen over seksuele vorming en veiligheid. Deze lessen zijn voor alle cluster 3-leerlingen tussen de vier en twaalf jaar. Leerlingen geven daardoor beter hun eigen grenzen aan en hebben meer respect voor diversiteit, vinden de leraren. Bekijk hun tips.
Seksuele veiligheid en seksuele vorming zijn belangrijke onderwerpen voor leerlingen van de Van Koetsveldschool. Deze leerlingen, in het speciaal onderwijs, zoeken makkelijk contact met andere personen maar geven soms slecht hun eigen grenzen aan. Deze kwetsbare groep loopt hierdoor meer risico op misbruik. Door de lessen over seksuele vorming leren zeer moeilijk lerende-leerlingen (zml-leerlingen) hun eigen lichaam beter kennen. Ze leren omgaan met emoties en verliefdheid en met op tijd hun grenzen aangeven.
Voor alle groepen
De lessen starten vanaf de aanvangsgroep in de onderbouw. De leerlingen van deze groep zijn vier jaar oud en in de les staan lichaamsbeleving en bewustzijn centraal. De leerlingen leren: wat wil je wel en wat niet? De allerjongste leerlingen leren om daar woorden aan te geven, zoals ‘nee’. Prentenboeken en concreet materiaal, zoals anatomisch correcte poppen, animatiemateriaal van Rutgers (kenniscentrum seksualiteit) en schooltelevisie zijn voor deze leerlingen het belangrijkste lesmateriaal. Voor de bovenbouw gebruiken de leraren van de Van Koetsveldschool de digitale methode Kriebels in je buik van Rutgers.
Thema’s weerbaarheid en seksuele vorming
In alle groepen komen verschillende thema’s over seksuele vorming aan de orde. In de onderbouw zijn dat:
- lichamelijke ontwikkeling en lichaamsbeeld
- het verschil tussen jongens en meisjes
- het ontwikkelen van een ‘mijn lichaam is van mij-houding’
- seksueel gedrag en seksuele veiligheid
In de bovenbouw gaat het om:
- kennis van seksuele ontwikkeling
- het kunnen uiten van de eigen gevoelens en emoties en over (hun eigen ervaringen met) verliefdheid
- relatievorming en seksuele diversiteit
- respect voor elkaar hebben en het kunnen aangeven van grenzen
Ouders erbij betrekken
De Van Koetsveldschool betrekt ouders ook bij de lessen over seksuele vorming, want dat is belangrijk om het leereffect te vergroten. Seksuele vorming en veiligheid horen niet alleen thuis in het onderwijs, maar ook in de opvoeding. Wat de leerling op school leert, beklijft veel beter als er ook thuis aandacht aan wordt besteed. Concreet gaat het om ouderbijeenkomsten waar leraren de thema’s bespreken en ter illustratie een korte video van een les laten zien. Ouders krijgen per thema informatie mee, met suggesties voor boekjes en filmpjes om thuis te gebruiken.
Resultaten van lessen weerbaarheid
De leraren zien dat leerlingen weerbaarder worden en eerder hun grenzen aangeven. In de onderbouw heeft de leerling meer lichaamsbesef en benoemt en wijst zijn lichaam beter aan. Er is minder gegiechel en het onderwerp wordt langzamerhand gewoon. In de bovenbouw spreekt de leerling met meer respect over seksuele diversiteit. Scheldwoorden zoals homo komen niet meer voor in de klas.
Meer weten?
- Bekijk het artikel Seksuele vorming en veiligheid in de klas voor het primair onderwijs.
- Lees ook hoe je seksualiteit in de klas bespreekbaar maakt in het voorgezet, speciaal of middelbaar onderwijs.
- Zml-leerlingen leren veilig whatsappen en omgaan met andere sociale media.
- Kijk op de website Seksuelevorming.nl van Rutgers WPF met informatie voor leraren in alle onderwijssectoren.
- Veel scholen doen mee aan de week van de Lentekriebels een projectweek in het teken van weerbaarheid, relaties en seksualiteit.
