Duidelijker communiceren met leerlingen met autisme
Leerlingen met een autismespectrumstoornis hebben behoefte aan duidelijke communicatie, rust en structuur. Als leraar kun je verschillende methodieken inzetten om beter met deze leerlingen te communiceren. Drie scholen in het speciaal onderwijs delen hun ervaringen met het Teacch-model, de Geef me de 5-methodiek en het Picture Exchange Communication System.
Leerlingen met kenmerken van een autismespectrumstoornis (ASS) hebben vaak problemen met sociale interactie, communicatie en kunnen erg gevoelig zijn voor prikkels. Dat kan leiden tot frustraties en gedragsproblemen. Daarom is het belangrijk om leerlingen met ASS veel duidelijkheid en structuur te bieden en de communicatie te verduidelijken met gebaren of plaatjes. Er zijn verschillende manieren om dat te doen, zoals met het Teacch-model, de Geef me de 5-methodiek en het Picture Exchange Communication System.
Teacch-model: voorspelbaarheid op school en thuis
Op de DynamicaXL-scholen in de Zaanstreek gebruiken leraren het Teacch-model al jaren. Ze maken gebruik van visualisatie: plaatjes en pictogrammen, om duidelijk te communiceren. Ze benoemen zo (gewenst) gedrag en maken de indeling van de dag duidelijk. In een veilige, rustige sfeer vertonen leerlingen minder gedragsproblemen en komen ze aan leren toe, vinden de leraren. Bekijk de video met hun tips.
Geef me de 5: gestructureerde en samenhangende opdrachten
Op de school voor speciaal basisonderwijs Aquamarijn in Leeuwarden werken leraren met Geef me de 5. Deze methodiek kenmerkt zich door duidelijke en voorspelbare communicatie. Er staan steeds vijf vragen centraal die worden vormgegeven in een puzzel met vijf stukjes. Bij elke opdracht wordt zo duidelijk:
- Wie is bij de opdracht betrokken?
- Wat is mijn taak bij de opdracht?
- Waar vindt de opdracht plaats?
- Wanneer moet ik de opdracht doen?
- Hoe voer ik de opdracht uit?
In de video is te zien hoe leraren in de onderbouw een planbord met een timer gebruiken in de verschillende speelhoeken voor meer duidelijkheid en voorspelbaarheid.
Pictogrammen: om leerlingen te helpen zich te uiten
Logopediste Judy Setz werkt op de Van Koetsveldschool voor speciaal onderwijs cluster 3 in Amsterdam met het Picture Exchange Communication System (PECS). Dit is vooral bedoeld om leerlingen die niet zo goed kunnen praten te helpen met communicatie. Met PECS kunnen zij zich beter uiten en dat zorgt voor minder frustratie en meer rust, vinden de leraren.
Meer weten?
- Op autisme.nl van de Nederlandse Vereniging van Autisme (NVA) vind je veel informatie over deze stoornis. Bekijk ook de ervaringsverhalen van leerlingen met ASS.
- Wil je weten hoe om te gaan met leerlingen met ASS in het reguliere onderwijs? Lees het artikel Autismespectrumstoornis: zo ga je ermee om als leraar en 5 tips voor het omgaan met leerlingen met autisme.
- Lees meer over onderzoek naar de relatie tussen gedragsinterventies en leeropbrengsten.
- In deze podcast van Leraarambassadeur Steffie van der Meijden praat ze met Colette de Bruin van Geef me de 5, de praktische methodiek voor omgaan met mensen met autisme.
