Het verschil tussen openbaar en bijzonder onderwijs
praktijk
po vo mbo so

Het verschil tussen openbaar en bijzonder onderwijs

In Nederland kennen we openbaar en bijzonder onderwijs. Een bijzondere school verzorgt onderwijs vanuit een onderwijspedagogische of een levensbeschouwelijke (godsdienstige) opvatting en een openbare school doet dat niet. In dit artikel lees je over de verschillen tussen beide soorten onderwijs.

© Nieke Martens

Een belangrijk verschil tussen openbare en bijzondere scholen is dat een openbare school toegankelijk is voor iedere leerling en leraar. De gemeente moet ervoor zorgen dat er genoeg openbaar onderwijs is. Dit staat in artikel 23 van de Grondwet over de vrijheid van onderwijs. Het openbare onderwijs is niet gebaseerd op een godsdienst of levensovertuiging. Er zijn wel openbare scholen die vanuit een bepaalde onderwijskundige visie lesgeven, zoals montessori-onderwijs of daltononderwijs, maar als organisatie zijn zij openbaar. Overigens moeten openbare scholen leerlingen wel kennis meegeven over geestelijke stromingen.

Bijzondere scholen

Bijzondere scholen geven op hun eigen manier invulling aan het onderwijs. De Nederlandse Grondwet beschermt die vrijheid. De meeste scholen geven onderwijs vanuit een christelijke, rooms-katholieke of protestantse visie. Daarbinnen bestaan allerlei stromingen, zoals  evangelisch, gereformeerd, interconfessioneel of reformatorisch. Ook zijn er scholen die joods, islamitisch of hindoeïstisch onderwijs bieden of die het humanisme als uitgangspunt hebben.

Eigen invulling

Bijzondere scholen verschillen veel in de manier waarop zij hun levensbeschouwelijke of religieuze identiteit uitdragen. Sommige besteden veel uren aan godsdienstles of bezinningsmomenten. Zij kunnen speciaal onderwijsmateriaal gebruiken en hun levensbeschouwing meenemen bij het aannemen van personeel. 

Andere bijzondere scholen kiezen voor minder uitgesproken aandacht voor godsdienst of levensbeschouwing. Bijzondere scholen kunnen ook gebaseerd zijn op een onderwijskundige pedagogische grondslag, zoals jenaplan-, dalton- of montessori-onderwijs. Dan vallen ze in de categorie algemeen bijzondere scholen.

Meer weten?

Blijf op de hoogte

Vandaag in je mailbox. Morgen toe te passen in de klas. Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang praktische tips, actuele informatie en ideeën voor jouw dagelijkse onderwijspraktijk.