Meer leren door te reflecteren in het po en vo
Reflecteren laat leerlingen nadenken over wat ze hebben geleerd. Het is een belangrijk onderdeel van het leerproces en kan vooraf, tijdens en na het leren worden toegepast. Reflecteren gaat niet vanzelf. Als leraar moet je zorgen dat je de juiste vragen stelt om je leerlingen verder te helpen. In de video’s in dit artikel zie je hoe reflecteren wordt toegepast op een basisschool voor speciaal onderwijs en een gymnasium.
In bovenstaande video is te zien hoe leraar Monica Noordhuis van de reflectie zelf een les maakt. In groep 5/6 van de Koningin Julianaschool in Culemborg helpt zij haar leerlingen om zich via een leesladder een mening te vormen over lezen: wat ze ervan vinden en hoe ze het leuker kunnen gaan vinden.
Reflecteren met vo-leerlingen
Janny Raterink, wiskundeleraar op het Bonifatius College in Utrecht, laat haar leerlingen reflecteren in de laatste 10 minuten van de les. Leerlingen zijn zo bewuster bezig met het leerproces zelf. Reflecteren kun je ook op andere momenten toepassen. Bekijk het voorbeeld in de video.
Aan de slag met reflecteren in de les
Wil je zelf aan de slag met reflecteren? Dat kan vooraf, tijdens en na de les. Bepaal eerst het doel wat je ermee wilt bereiken en kies dan het beste moment.
Reflectie voor de les
Reflectie voor de les is geschikt als hulpmiddel bij het onderzoeken van verschillende keuzemogelijkheden. Leerlingen kunnen argumenten voor of tegen een bepaalde keuze zo beter op een rijtje zetten en consequenties beter overzien.
Reflectie tijdens de les
Reflectie tijdens de les vormt een feedbackmoment. Het houdt leerlingen bij de les. De leraar geeft aan wat hij ziet. Hij spiegelt. Vervolgens vraagt hij door en geeft feedback. Hij geeft aan wat er goed gaat en wat er nog beter kan. Op basis daarvan adviseert hij leerlingen over vervolgstappen. Dit geeft ze de gelegenheid om na te denken over hun eigen leerproces.
Reflectie na de les
Reflectie na de les betekent dat je met je leerlingen terugblikt en nieuwe doelen stelt voor de volgende les. Zo vormt de afronding van je les tegelijkertijd een vertrekpunt voor de volgende keer. Ook bij reflectie na de les is het geven van feedback belangrijk. Waarbij ook de dingen die minder goed gaan benoemd mogen worden. Start in de feedback wel altijd met dingen die goed gaan.
Meer weten?
- In het artikel Kind-coachgesprek: met goede feedback leerdoelen halen lees je hoe je via gesprekken kinderen verder helpt in hun leerproces.
- Lees in het overzichtsartikel Effectieve feedback in de klas van Onderwijskennis wat de voorwaarden zijn voor effectieve feedback in de klas.
