Veilig en fijn buitenspelen in de pauze: zo regel je dat

Ieder kind heeft behoefte aan vrije-spel-momenten. Dit gebeurt op school vooral in de pauzes op het schoolplein. Maar niet voor alle leerlingen is dit een makkelijke situatie. De structuur die in de klas geldt, valt op het schoolplein weg. Daardoor kunnen er ruzies ontstaan en komen kinderen soms helemaal niet aan spelen toe. Lees de tips van verschillende scholen voor veilig en fijn buitenspelen. 

Je kunt als school zorgen voor goede omstandigheden om ieder kind een veilig en fijn gevoel te geven tijdens het buitenspelen met de volgende tips:

• Zorg voor een goede inrichting van het schoolplein waarbij ieder kind tot zijn recht komt
• Zorg voor begeleiding op het schoolplein en betrek leerlingen erbij
• Maak verbinding tussen bewegingsonderwijs, de groepsleraar en het buitenspelen.

In de video’s zie je hoe scholen dat in de praktijk brengen.

Pauzeplan met structuur

Om ruzie, conflicten en onrust in de pauze te voorkomen, ontwikkelde De Fonkel in Ede een pauzeplan dat het spel op het schoolplein structureert. Keuzekaarten en belijning op het schoolplein helpen om het samenspelen in goede banen te leiden. Voordat de pauze begint, kiezen de leerlingen eerst samen met de leraar de activiteiten. Deze werkwijze maakt dat de rol van de leraar ook verandert: van surveillant naar een meer stimulerende en motiverende rol. De eerste resultaten laten zien dat leerlingen na het buitenspelen minder gespannen de klas in komen. 

Inzet van een spelcoördinator

Leraren op De Prinsenhof in Apeldoorn, school voor speciaal basisonderwijs, zochten naar manieren om het spel op het schoolplein een kwaliteitsimpuls te geven. De school schakelde Beweeg Wijs in om hen daarbij te helpen en stelde een spelcoördinator aan die zorgt voor begeleiding en voor aantrekkelijke spelletjes op het schoolplein. Junior-coaches, twee oudere leerlingen, helpen daarbij. De coördinator brengt het spel op gang maar neemt dan meer afstand. Hij houdt contact met de groepsleraar en de leraar lichamelijke opvoeding, zodat beiden weten waar de kinderen mee bezig zijn en hoe het spel is verlopen. De ervaring van de school is dat het buitenspelen nu prettiger verloopt omdat er meer aandacht en structuur is. Bekijk de video. 

Leraar als spelbegeleider

De Obadjaschool in Zwolle kampte ook met onrust tijdens de pauze. De school koos voor betere spelbegeleiding waarbij een leraar de leerlingen begeleidt en de regels bepaalt. Zo leren ze om beter met elkaar te spelen en oefenen ze sociale vaardigheden door conflicten op te lossen. Zo komen meer leerlingen tot beter spel. Ook na de pauze zorgt het voor meer rust in de klas omdat er geen ruzies uitgepraat hoeven te worden. Bekijk hoe de school dat doet in onderstaande video.

Leerlingen met ASS goed voorbereiden op buitenspelen

Op SBO De Oostvogel merkten leraren dat leerlingen met ASS (autismespectrumstoornis) het vaak moeilijk vinden om buiten te spelen. Deze leerlingen kunnen snel overprikkeld raken. Ze komen niet tot spelen, staan vaak alleen en zoeken weinig contact met andere leerlingen. De school heeft daarom het schoolplein aangepast zodat er meer structuur is. Daarnaast bespreken de leraren van tevoren met leerlingen het buitenspelen, wat ze willen gaan doen bijvoorbeeld. Dat geeft rust en houvast. Bekijk meer tips in onderstaande video. 

Vooraf kiezen voor een activiteit

Op de basisschool voor speciaal onderwijs De Bolster wordt er onder begeleiding buiten gespeeld. In de video vertellen leraren over de voordelen van deze manier van spelen voor leerlingen én leraren.

Meer weten?

• Bekijk de publicatie Veilig voelen op het schoolplein van School en Veiligheid met een plan voor regels, pleinwacht, inrichting van het schoolplein en andere tips  
• Bekijk het initiatief Gezondeschoolpleinen.nl van Jantje Beton en IVN Natuureducatie met veel tips om fijn buiten te spelen
• Lees het antwoord op de Kennisrotonde over maatregelen die de kwaliteit van pauzes in het basisonderwijs verbeteren