Autismespectrumstoornis: zo ga je ermee om als leraar

Leerlingen met een autismespectrumstoornis (ASS) lopen soms vast in het reguliere onderwijs. Hoe kunnen vo- en mbo-scholen hen goed en passend onderwijs bieden? Lees hoe je deze leerlingen goed kunt begeleiden.

In de regio Eindhoven zijn relatief veel leerlingen met de diagnose ASS of ADHD. Reguliere scholen kunnen deze leerlingen niet altijd goed begeleiden, waardoor ze vaak worden doorverwezen naar het speciaal onderwijs of zelfs thuis komen te zitten. Samen met de gemeente vonden Eindhovense scholen een oplossing: Plein Helder.

Plein Helder is een havo/vwo-school voor leerlingen met een diagnose ASS en of AD(H)D. Het onderwijs is hetzelfde als op een reguliere school, maar de klassen zijn kleiner met maximaal 15 leerlingen en de didactiek en de leermiddelen zijn aangepast. De leerlingen krijgen extra lessen in sociale vaardigheden, plannen, organiseren en zelfstandig werken. De school begon met één klas en is inmiddels gegroeid tot een volwaardige opleiding waar leerlingen tussentijds kunnen instromen of uitstromen naar het reguliere (vervolg)onderwijs.

Autisme in het mbo

De reguliere, groene vmbo/mbo-school Zone.college (voorheen AOC Oost) in Doetinchem, zorgt voor extra begeleiding van studenten met ASS. Dat betekent voor leraren dat ze rekening houden met de problemen waar deze studenten vaak tegenaan lopen en maatwerk bieden. Leraar Bloem en Design Eelkje Jager vertelt dat ze dat onder andere doet door structuur te bieden en te helpen met plannen. Ze hakt opdrachten in kleine stukjes en maakt geen woordgrapjes, omdat autistische kinderen die vaak niet begrijpen. De school begeleidt ook de leraren, want het is best lastig om iedere student de juiste ondersteuning te bieden.

Leermiddelen aanpassen

Regulier lesmateriaal is voor leerlingen met ASS vaak te druk en vergt soms te veel van ze. Gelukkig zijn er verschillende manieren om lesmateriaal aan te passen, zodat het wel geschikt is:

• Bied leerlingen een gelijke hoeveelheid prikkels.
• Maak keuzes in je aanbod, laat leerlingen niet alle video’s of links zien.
• Bied de leerstof nog gestructureerder aan, in kleine onderdelen.
• Voorkom beeldspraak.
• Gebruik een vormgeving waarin duidelijke routines gevolgd kunnen worden.
• Zorg voor een voorspelbare structuur.

In onderstaande video worden deze tips verder toegelicht.

Meer weten?

• Wil je weten hoe om te gaan met leerlingen met ASS in het reguliere onderwijs? Met kleine aanpassingen in de les kun je al veel bereiken: 5 tips voor het omgaan met leerlingen met autisme.
• Op de website van de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) vind je meer informatie over ASS.
• Lees het artikel op de Kennisrotonde over het begeleiden van leerlingen met ASS.
• Geef me de 5 is een lesmethode voor kinderen met autisme.
• Lees hoe leraar Eva van der Voort leerde hoe je leerlingen met ASS feedback geeft.