De fases van spelontwikkeling bij kleuters
Kleuters leren door te spelen, zo maken ze zich de wereld om hen heen eigen. Spelen is ook van invloed op de taalontwikkeling. Speelexpert Margot Wouterse vertelt welke fases in spelontwikkeling er zijn en hoe je het spel als leraar kunt verrijken.
In bovenstaande video vertelt Wouterse welke vormen en fases je kunt onderscheiden in het spel van kinderen. Het gaat om:
- manipulatief spel (met de handen)
- zintuiglijk spel
- effectspel
- oefenspel
- esthetisch spel
- ‘doen alsof’, dat ook wel de rolgebonden handeling wordt genoemd.
Uiteindelijk komen kinderen uit bij het rollenspel, de belangrijkste en meest complexe vorm van spel. Dit is ook belangrijk voor de taalontwikkeling en voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Kinderen die veel rollenspellen spelen, leren zich in te leven in een ander en gebruiken complexere zinnen.
Meespelen verrijkt het spel
Als leraar kun je het spel van leerlingen verrijken door zelf mee te spelen. In onderstaande video laat Wouterse zien hoe je het spelen met de handen naar een niveau hoger tilt door mee te spelen. Een aantal belangrijke tips bij het meespelen zijn:
- Zorg ervoor dat je op dezelfde hoogte gaat zitten als de leerlingen. Luister en kijk goed wat ze aan het doen zijn.
- Respecteer het spel van het kind en sluit erop aan.
- Spiegel het spel zodat de leerling zich competent gaat voelen en openstaat voor jouw interventie.
- Verrijk het spel door bijvoorbeeld iets nieuws te introduceren of door nieuwe taalbegrippen te gebruiken.
Demonstratiespel: voordoen stimuleert
Je stimuleert kinderen in hun spel door zelf voor te spelen. In onderstaande video doet de leraar klassikaal iets voor, met als doel de leerlingen te enthousiasmeren zelf elementen uit dit spel na te spelen. Tijdens het demonstratiespel beeld je ook nieuwe woorden uit waarmee je de woordenschat uitbreidt. Je vangt dan twee vliegen in een klap: kinderen gaan niet alleen beter spelen, maar ook beter praten, is de ervaring van leraar Marij Goessens.
Meer weten?
- Lees het artikel Wat is het belang van spel bij jonge kinderen?
- Hoe je met een spelscript het rollenspel stimuleert, met veel praktische tips en voorbeelden.
- In het artikel Daag kleuters uit in de bouwhoek lees je hoe je kleuters stimuleert in de bouwhoek.
- Lees hoe je speelhoeken uitdagend kunt maken.
- Lees op de Kennisrotonde hoe je met goed ingerichte speelhoeken en regels de leerdoelen van het spelen kunt bereiken.
